terminów gramatycznych online
rodzaj męski
Geneza: kalka łac. genus masculinum
Rodzaj gramatyczny [...]. Obok systemu dwuczłonowego: rodz. męski (łac. masculinum) - rodz. żeński (femininum) (np .jęz. franc.), i trójczłonowego, w którym oprócz męskiego i żeńskiego istnieje rodz. nijaki (neutrum) (np. w jęz. ang., niem.). występują w nich systemy oparte na innych jeszcze cechach przedmiotów, np. żywotności / nieżywotności (np. ros., pol.), osobowości / nieosobowości (pol.).
Cytaty
(Rodzaj męzki.)
Liczba pojedyncza
N. On.
(Rodz. męzki)
N. Czyj?
Ten, ta, to, ma przyp. 1. l. m. w rodz. m. ci.
Rzeczowniki dzielą się na trzy rodzaje, na [rodzaj] męzki, żeński, i nijaki, a to podług swego znaczenia i zakończenia.
Imiona ludzi i zwierząt płci męzkiej są rodzaju męzkiego, np. żołnierz, pan, koń, wół.
Nadmienia się tu tylko, iż w drugim przypadku l. p. r. m. czasem syllaba ie, cie, zie, wypuszcza się.
Męźki rodzaj, genus masculinum.
Trzy są rodzaje Rzeczowników w liczbie pojedynczéj: męzki, żeński i nijaki.
Ogólnie Rzeczownik jest rodzaju męzkiego, gdy oznacza przedmiot płci męzkiéj, albo gdy ma zakończenie męzkie, tj. spółgłoski twarde; i niektóre miękkie.
Pewne Przymiotniki dwojako dziś w rodz. męz. używane.
Mamy w języku naszym trzy grammatyczne rodzaje, a te są: męski, żeński i nijaki, np. ojciec, matka, dziecię.
Wszelkie rzeczowniki żywotne, czy swojskie, czy cudzoziemskie, znaczące płeć męską lub wyobrażenie męskie, są rodzaju męskiego, np. mąż, drab, koń, kot, pies.
Rodzajów jest trzy: męzki np. ten ojciec, syn, stół […]; żeński np. ta matka, córka, książka […]; nijaki np. to dziécię, wilczę, cacko […].
Jakie są istotniki rodzaju męzkiego? a) Ze znaczenia: Istotniki, oznaczające mężczyzn i zwierzęta płci męzkiéj (wyjąwszy zakończone na sko, iszcze, ę, ątko), istotniki oznaczające duchy dobre i złe, które wyobrażamy sobie w postaci męzkiéj lub z przymiotami mężczyzn, oraz nazwania miesięcy [...]. b) Z zakończenia: Istotniki, kończące się na spółgłoski twarde (wyjąwszy pochodzące z łacińskiego wielozgłoskowe na um [...]).
Masculinum, Femininum et Neutrum, domyślaj się genus triplex, aequalis formae et dignitatis, po polsku zas pierwsze dwa rodzaje męzki żeński dobrze oddano w tłumaczeniu, w trzecim zas Neutrum potwornie zbłądzono, jak żaden naród sławiański tego nie uczynił.
Pyt. Ileż mamy rodzajów w mowie polskiej? Odp. 4ry Męzki, żeński, średni i liczbowy, mnogo-ogółowy. (Inaczej zwany obojętnym).
Rzeczowniki, do których da się zastosować tylko słówko: ten, są rodzaju męskiego.
Rzeczowniki, do których da się zastosować tylko słówko: ta, są rodzaju żeńskiego.
Rzeczowniki, do których da się zastosować tylko słówko: to, są rodzaju nijakiego.
Form takich, jak: zań, weń, przezeń, nań, wolno używać tylko wtenczas, kiedy się odnoszą do rzeczownika rodz. męskiego, i to tylko w liczbie pojedynczej.
Rozróżniamy deklinację rzeczowników [...] Rodzaje: męski, żeński, nijaki. Odmiana męsko osobowa rzecz. (M. Anieli...) i rzeczowa w l. mn. (Anioły...)