Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

znaczenie

Język: polski
EJP 1991, 406 Definicja współczesna

Znaczenie - pojęcie używane w kilku dyscyplinach naukowych [...] i definiowane rozmaicie przez różne szkoły i kierunki. Najogólniej z. można określić jako stronę treściową znaku [...].

Cytaty

Są niektóré sposoby do mówięnia, w których przełożęnie ádiektiwá czyni wielką różność znáczęnia. náp. [...] une sage femme niewiástá co dzieci rodzącé sie odbiéra. une femme sage niewiástá mądra.

Przes przysłowié rozumié sie tu tęn termin, który przyłączóny do inszégo terminu, znáczęnié jego determinuje.

Istotną, rożnością w językach tę bydź rozumiem, kiedy mowa obca przystosowana, do mowy Słowiańskiej, tak jest odmienna, że ani w słowach, ani w składzie, ani w znaczeniu, żadnego podobieństwa nie ma.

Wspomnę tu iedne słowo, (i to poźniejszego już wieku ) o ktorego znaczeniu, wielka jest niezgoda. Framea, coby właśnie znaczyło?

Dwoje znaczenia, lub więcej, słowa mające (aequivoca) ażeby słuchającego nie łudziły, a do inszej myśli (procz tej, ktorą ma mowiący) nie przeciągały; potrzeba wesprzeć przydatnemi, albo tak złączyć z inszemi częściami mowy, żeby słuchający mogł dobrze zrozumieć mowiącego.

P. Jakże poznać słowo z dwoch złożone? O. Bo chcąc je rozłączyć, to albo jedno z nich nic nie będzie znaczyć, albo jeżeli oba będą co znaczyć, to by je potrzeba inaczej ułożyć; naostatek to słowo nie ile razy się łączy z imieniem przydatnym zawsze się staje słowo składane (jedno słowo składające), tak jak w Łacińskim in. nap: chcąc rozłączyć następujące słowa: rozpowiadać, obnoszę, przechodzę; pierwsze słowka: roz, ob, prze nic nie znaczą. Te zaś bez-sen-ny, wiele-władny choć mają niejakie znaczenie, chcąc jednak aby miały doskonałe, potrzeba by je tak ułożyć: bez snu, wiele władnący.

Znaczenie przekładań nierozłączających się w słowach składanych.

Uważaj na koniec znaczenie, i sam sposob mówienia w tym znaczeniu, n. p. dzier-żę i dzie-rzę, skar-żę i ska-rzę

O słowach różne znaczenia mających.

Dwojaki jest Rodzaj słów Francuzkich: Męzki i żeński, Słowa Francuzkie do którego rodzaju należą, poznajemy albo z znaczenia albo z zakończenia.

Z Znaczenia.

Męzkiego Rodzaju są: I. Imiona Bożków, Aniołów, Mężów, także Imiona urzędów samym męszczyznom służących [...]. II. Imiona czas znaczące [...].

Jakkolwiek bowiem znaczenia pojedyncze wyrazów, które się w jeden zrastają, wpływają koniecznie na znaczenie wyrazu złożonego; jednakże to nowe znaczenie, choć niby powstające z tamtych dwóch wyobrażeń, może być od nich bardzo dalekie.

Usuńmy też uwagi, a natomiast zastanówmy się nad znaczeniem przysłówka nie w tenczas, gdy nie jest przeczącym, a prawidło powyższe zrobi się jasném i pewném.

Oprócz brzmienia różnią się jeszcze wyrazy podług swojego znaczenia […].