Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

znaczenie

Język: polski
EJP 1991, 406 Definicja współczesna

Znaczenie - pojęcie używane w kilku dyscyplinach naukowych [...] i definiowane rozmaicie przez różne szkoły i kierunki. Najogólniej z. można określić jako stronę treściową znaku [...].

Cytaty

Są niektóré sposoby do mówięnia, w których przełożęnie ádiektiwá czyni wielką różność znáczęnia. náp. [...] une sage femme niewiástá co dzieci rodzącé sie odbiéra. une femme sage niewiástá mądra.

Przes przysłowié rozumié sie tu tęn termin, który przyłączóny do inszégo terminu, znáczęnié jego determinuje.

Każdy a przeto i polski język składa się z wyrazów. B. Wyrazy nasze, co do swej natury, są głosami przez usta wydanemi; co do znaczenia zaś, są znakami rozmaitych wyobrażeń naszych , np. papier, pióro, kwiat, człowiek, Bóg i t. d.

Są niektóre imiona, co w liczbie mnogiej inne znaczenie mają, niż w pojedynczej.

B. Mają one [słowa jednotliwe] następujące cztery właściwe znamiona:

1) Ich czas teraźniejszy podług formy czasowania ma znaczenie czasu przyszłego, np. dam, strzelę, padnę, mrugnę [...].

Rzeczowniki najawne, tj. istniejące na jawie czyli w naturze, a nieżywotne jedne -a a drugie -u przybiérają; tu stanowi przegub (kibić słowa) przy względzie na znaczenie (treść słowa).

Wyobrażenie i znaczenie myśli.

Formowanie wyrazów i ich znaczenie.

Jeżeli się przypatrzymy któremukolwiek ze zdań powyższych, np. zdaniu: Syn uwielbia ojca, spostrzeżemy, że czynność syna, wyrażona czasownikiem uwielbia, jest czynnością przechodnią przechodzi bowiem z syna na ojca i dopiero przez ten dodatek nabiera wyraźnego znaczenia, bez niego zaś byłaby zaledwie zrozumiałą.

Akcenty [...] Znaczenie wyrazu w wielu wypadkach zawisło od tonu, w jakim je wymawiamy, zależnie od naszego psychicznego stanu w danej chwili. Zdanie: „Ja cię nauczę”, może oznaczać zarówno obietnicę, jak i groźbę. Tu decyduje ton.

II. Nauka o wyrazach. A. Nauka o znaczeniu wyrazów. Wszystkie wyrazy w naszej mowie dadzą się podzielić na dwie grupy: 1. Wyrazy samodzielne t.j. takie, które same przez się mają wyraźne znaczenie (ojciec, dom, praca, żyję, dobry, śpiewać, pięknie itd.). 2. Wyrazy niesamodzielne zaś nie mają same przez się znaczenia wyraźnego (do, od, przez, gdyż itd.).