Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

znaczenie

Język: polski
EJP 1991, 406 Definicja współczesna

Znaczenie - pojęcie używane w kilku dyscyplinach naukowych [...] i definiowane rozmaicie przez różne szkoły i kierunki. Najogólniej z. można określić jako stronę treściową znaku [...].

Cytaty

Są niektóré sposoby do mówięnia, w których przełożęnie ádiektiwá czyni wielką różność znáczęnia. náp. [...] une sage femme niewiástá co dzieci rodzącé sie odbiéra. une femme sage niewiástá mądra.

Przes przysłowié rozumié sie tu tęn termin, który przyłączóny do inszégo terminu, znáczęnié jego determinuje.

Polskie ten, ta, nie znaczy właściwie Artykułu Francuskiego le, la, bo raczej jest Pokazującym Zaimkiem, i my Polacy nigdy niem sensu albo Znaczenia w Imieniu nie określamy.

Uważaj na koniec znaczenie, i sam sposob mówienia w tym znaczeniu, n. p. dzier-żę i dzie-rzę, skar-żę i ska-rzę

O słowach różne znaczenia mających.

Jakkolwiek bowiem znaczenia pojedyncze wyrazów, które się w jeden zrastają, wpływają koniecznie na znaczenie wyrazu złożonego; jednakże to nowe znaczenie, choć niby powstające z tamtych dwóch wyobrażeń, może być od nich bardzo dalekie.

Usuńmy też uwagi, a natomiast zastanówmy się nad znaczeniem przysłówka nie w tenczas, gdy nie jest przeczącym, a prawidło powyższe zrobi się jasném i pewném.

Rozdział IV. zawiera Zaimki z ich znaczeniami. Uchyliłem atoli z między nich Zaimek pytający, gdyż się pospolicie zapytuje Zaimkami względnemi. Spadkowanie Zaimków nieforemnych, i t. d. wyrażono tu nieco obszerniej niż w innych dotąd Grammatykach.

Wyrazy, napisane łącznie z nie, mają znaczenie prawie równoznaczne z wyrazami złożonemi z przyimkiem bez; np. niekształtny = bezkształtny, nieład = bezład.

Wyrazy dwu i więcej zgłoskowe rozdzielają się na części zgodnie z wymawianiem, zatrzymując się na samogłoskach końcowych i nie zwracając uwagi na znaczenie tych części; np.: gło-wa, gło-sy, pra-wo, wo-zić, wó-zek, za-ba-wa, o-ko-li-ca...

Ze względów uszanowania powszechnie piszą przez wielką literę nazwy: Bóg (ale bogi pogańskie), Trójca św., Mesjasz, Zbawiciel, Syn Boży, Baranek Boży, Pan, (w znaczeniu Bóg).

Pewne podstawy do nauki o znaczeniu wyrazów zyskał już studjujący przy nabywaniu wiadomości wstępnych z Podręcznika Szobera.