of Grammatical Terms online
wymawiać (się), wymówić (się)
wymowiać, wymowić
Quotations
Co wadzi ku każdyj figurze z osobna, słów kilka na przykłád przywiéźć, s ktorych by się mogło okazać, jaki dźwięk kazdyj litery jest, i jakoby miała być wymáwiána.
[...] ii Zaś dwoje (mowię krotkié) wymáwiájmy jako gdy mowiem kij, lij, bij, pij.
ij [...] Mało to nie takié jako ii iedno że się nie tak jaśnie wymáwiá oboje jako ii, a k temu może być zarás z drugim wokáliszem wymówiono, czego ii nie może, jako przykłády okazują.
Quot sunt [Pronomina] Reciproca? Duo: Sui et Suus. Cur dicuntur Reciproca? Quia respiciunt eam personam [hoc est tertiam] quae proximè praecedit verbum principale in eadem oratione [hoc est, iż się wspák wracáją, do tej persony, ktora máło przedtym byłá wymowiona, albo iż ná one wzgląd máją.]
E [...] Niewieścim to zowią, któré cáłe milczy [...]. Ale [...] przed wokálámi [...] wymawiać się powinno [...]. náp. Creature stworzęnié.
Męskié e Fráncuzi dzielą ná troje. Pierwszé zowią fermé, jákoby zámknięté álbo ściśnióné, dla tego że ná niego nie bárzo ustá otwieráją ále ściśnionymi wymawiáją.
Tu widziémy jasno, zwłaszcza na przykładach wróblém, paziém: dlaczego na rodzaj nijaki é się kréskuje, i stosownie się powinno wymawiać.
Mecherzyński Karol. "Jak się wymawia, tak się pisze".
Sprawdza się i nie można inaczej pisać, a inaczej wymawiać, bo każde brzmienie ma swój cel wytknięty osobny, jasny i różny w najbliższych nawet tych spółgłoskach z, s, ź, ś, przebija się dokładnie, wszędzie.
Szopowicz Fr. [Franciszek] powiada: "Tak się wymawia jak się pisze".
W razie gdy przyimka jednozgłoskowego zakończonego na spółgłoskę, nie można łagodnie wymówić przed wyrazem, mającym na początku kilka spółgłosek, przydajemy mu głos eufoniczny -e; i tak: za ostro brzmi.
H — wcale się nie wymawia, n. p. homem (omeń, człowiek), thesouro (tezołru, skarb).
J — wymawia się jak polskie zi, w wyrazie ziarno, n. p. hoje (ózie, dziś), laranja (laránzia, pomarańcza).