Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

figura simplex

Hasło w cytatach: simplex
Język: łaciński
Dział: Słowotwórstwo (współcześnie)

Cytaty

Figura simplexwyobrażenie proste, nomen compositum – wyobrażenie słączone a. słożone, sententia – zupełność mowy.

SKŁADANY gram. figura kształt simplex prosty, ut doctus, composita składany RN (wykl. przednia); Składany kształt, słożony figura composita RN (wykl. przednia); figura composita Składany R m7 (md; av. figura simplex prosty kształt, ut doctus) (por. kształt, wyobrażenie figura R m7); composita pronomina składane, ut egomet ja sam, tuimet ciebie samego, suimet swoj sam, sibimet sobie sam etc., vide in Polonico Donato plura R h2 (md; av. composicio); composita pronomina składane, ut egomet j sam, tuimet ciebie samego, sibimet Siebie sam, vide Donatum Polonicum RN (k. tyt.). Zob. PROSTY.

Figurae. Wyobráżenia imion ktore znáczą jeśli imię cáłe jest albo sstáwiáne.

Figure nominum quot sunt? duae. Quae? Simplex, ut decens, potens. Composita, ut indecens, impotens.

Quid est figura? Est qua nomen simplex aut compositum, sive etiam decompositum esse cognoscitur.

Figurae verborum quot sunt? Duae. Quae? Simplex, ut lego. Composita, ut negligo.

Figurae adverbiorum quot sunt? Du[a]e. Quae? Simplex? ut docte, prudenter. Composita, ut indocte, imprudenter.

FIGURAE. Simplex, Piję/Bibo. Composita, Wypijam/Ebibo.

Quot sunt Figurae? Duae. Simplex, ut Aptus, [sposobny, godny.] Composita, ut Ineptus, [niesposobny, niegodny.] Quod nomen est Figurae Simplicis? Quod cum nullo alio componitur [id est, quod unica dictione constat, ] Vel quod non potest dividi in partes significativas, [hoc est, gdy słowko jedno ná insze rozne nieco znáczące rozdzielić się niemoże. ] Ut, Ius, [práwo], Nobilis, [śláchcic], Item Patricius.

Quot sunt Figurae? Duae. Simplex, ut Nam, Bo, iż.] Verum, [Ale.] Composita, ut Namque, [Iż, bo.] Verumtamen, [á wszakże.]

[Ile jest figur? Dwie. Prosta i złożona.]

Wyobráżenia imion wiele są? Dwie. Ktore? Proste, jáko słuszny, mocny. Złożone, jáko niesłuszny, niemocny. Figurae nominum quot sunt? Duae. Quae? Simplex, ut decens, potens. Composita, ut indecens, impotens.

Figurae nominum quot sunt? Duae. Quae? Simplex, ut decens, potens: Composita, ut indecens, impotens.

Wyobráżenia imion wiele są? Dwie. Ktore? Proste / jáko słuszny / mocny: Złożone / jáko niesłuszny/ niemocny.

Figurae verborum quot sunt? Duae. Quae? Simplex ut lego: Composita ut negligo negligis negligit.

Wyobráżenia słow wiele są? Dwa. Ktore. Proste jáko czytam: Złożone jáko zámieszkawam zámieszkawasz zámieszkawa.

DE FIGURA NOMINUM. Figura nominum est duplex: Simplex, ut Biskup, wola, brát, dyscypuł &c. Composita ut Arcybiskup, swawola, półbrát, kondyscypuł &c.

Figura est triplex, wyobrażenie jest trojakie: simplex ut ductio, proste jako prowadzenie, composita: ut inductio, złożone, jako wprowadzenie, decomposita ut superinductio, więcej niż złożone, jako przyprowadzenie.

Adverbium simplex cf. przysłowie proste, nieskładane, figura simplex.