terminów gramatycznych online
figura accidens
Język: łaciński
- De Etymologia: Mora/1592
- De Participio: DonCul/1560
- De Verbo: DonCul/1560
- De verbo: Stat/1568
- Die Wortforschung (Etymologia) Słowá wykładająca náuká: Gut/1668
- Die Wortforschung [Etymologia] Słowa wykładająca nauka: Gut/1669
- Donatus De Nomine: DonCul/1560
- Etymologia: Woy/1690, Raph/1698
- Nomen: Don/1649, Don/1795, Don/1595
- Register der Kunst⸗Wörter (słownik): Gut/1669
- Słownik: Bart/1544 , Bart/1544 , Kn/1644 (I wyd. 1626)
- Verbum: Don/1649, Don/1595
- Zbiór nowych słów w tej gramatyce: Gddk/1816
Cytaty
KSZTAŁT (lub KSTAŁT) kształt, wyobrażenie figura S 58v; kształt, wyobrażenie figura R m7; wyobrażenie, kształt figura RN (wykl. przednia).
SKŁADANY gram. figura kształt simplex prosty, ut doctus, composita składany RN (wykl. przednia); Składany kształt, słożony figura composita RN (wykl. przednia); figura composita Składany R m7 (md; av. figura simplex prosty kształt, ut doctus) (por. kształt, wyobrażenie figura R m7); composita pronomina składane, ut egomet ja sam, tuimet ciebie samego, suimet swoj sam, sibimet sobie sam etc., vide in Polonico Donato plura R h2 (md; av. composicio); composita pronomina składane, ut egomet j sam, tuimet ciebie samego, sibimet Siebie sam, vide Donatum Polonicum RN (k. tyt.). Zob. PROSTY.
Figurae. Wyobráżenia imion ktore znáczą jeśli imię cáłe jest albo sstáwiáne.
Figure nominum quot sunt? duae. Quae? Simplex, ut decens, potens. Composita, ut indecens, impotens.
Quid est figura? Est qua nomen simplex aut compositum, sive etiam decompositum esse cognoscitur.
Figurae verborum quot sunt? Duae. Quae? Simplex, ut lego. Composita, ut negligo.
Figurae adverbiorum quot sunt? Du[a]e. Quae? Simplex? ut docte, prudenter. Composita, ut indocte, imprudenter.
Figurae participiorum quot sunt? Duae. Quae? Simplex, ut legens. Composita, ut negligens.
FIGURAE. Simplex, Piję/Bibo. Composita, Wypijam/Ebibo.
Quid est Figura? Est discrimen [id est distinctio] simplicium et compositarum dictionum [id est, vocum seu nominum].
Quot sunt Figurae? Duae. Simplex, ut Nam, Bo, iż.] Verum, [Ale.] Composita, ut Namque, [Iż, bo.] Verumtamen, [á wszakże.]
Imieniu wiele przypadáją? Sześć. Ktore? Jákość, Przyrownánie, Rodzaj, Liczbá, Wyobráżenie, Spadek. Nomini quot accidunt? Sex. Quae? Qualitas, Comparatio, Genus, Numerus, Figura, Casus
Słowu ile przypada: Siedṁ. Ktore: Jákość, sprzężenie, rodzaj, liczbá, wyobráżenie, czás i osobá.
Verbo quot accidunt? Septem. Quae? Qualitas, coniugatio, genus, numerus, figura, tempus et persona.
Fĭgūra. Kształt. Modél 1. Postáć. Podobieństwo 3. Zámiáná słow.
Nomini quot accidunt? Sex. Quae? Qualitas, Comparatio, Genus, Numerus, Figura, Casus. [...] Comparationis gradus quot sunt? Tres. Qui? Positivus, ut doctus. Comparativus, ut doctior. Superlativus, ut doctissimus.
Imieniu wiele przypadáją? Sześć. Ktore? Jákość/ Przyrownánie/ Rodzaj/ Liczbá; Wyobráżenie/ Spadek. [...] Przyrownánia stopniow wiele są? Trzy. Ktore? Przedni/ jáko náuczony. Przyrownájący/ jáko uczeńszy. Przewyzszájący/ jáko nauczeńszy.
Figurae nominum quot sunt? Duae. Quae? Simplex, ut decens, potens: Composita, ut indecens, impotens.
Wyobráżenia imion wiele są? Dwie. Ktore? Proste / jáko słuszny / mocny: Złożone / jáko niesłuszny/ niemocny.
Figurae verborum quot sunt? Duae. Quae? Simplex ut lego: Composita ut negligo negligis negligit.
Wyobráżenia słow wiele są? Dwa. Ktore. Proste jáko czytam: Złożone jáko zámieszkawam zámieszkawasz zámieszkawa.
Die Gestalt (Wyobráżenie) (Figura.) Wie vielerley ist dieselbe? Auch zweyerley Nemlich: Die Einfache (Simplex) Proste, als: Spráwiedliwy gerecht. Und Zweyfache, oder gedoppelte (Composita) złożone, als: Niespráwiedliwy, ungerecht.
Die Gestalt [Figuram] Wyobráżenie.
Wie viel sind Zufälle [Accidentia] des Zeitwortes? Achte? [sic!] (1) daß Geschlecht [Genus] (2) das Herkommen [Species] (3) die Zeit [Tempus] (4) die Weisen [Modi] (6) [sic!] die Gestalt [Figura] (5) [sic!] die Person [Persona] (7) die Zahl [Numerus] und (8) die Zeitwandelung [Conjugatio.].
Gestalt / Figura, Wyobráżenie.
Accidentia Nominis vulgo numerantur octo: Motio, Genus, Comparatio, Numerus, Casus, Declinatio, Figura, Species.
Von dem Pronomine. Bey einem Pronomine sind 8. Stücke zu mercken. Species, Significatio, Genus, Figura, Persona, Numerus, Casus, Declinatio.
Zwey Figuræ: Simplex, als ten, kto, ktory &c. Composita, als tenze, ktos, ktorykolwiek,
Bey dem Verbo Personali sind achterley zu mercken: Genus, Conjugatio, Modus, Tempus, Numerus, Persona, Figura, Species.
Zwey Figuræ, Simplex, als Dáwam, chodzę &c. Composita, als Rozdáwam, odchodzę &c.
Figura est triplex, wyobrażenie jest trojakie: simplex ut ductio, proste jako prowadzenie, composita: ut inductio, złożone, jako wprowadzenie, decomposita ut superinductio, więcej niż złożone, jako przyprowadzenie.
Figura. Postać.