Historical dictionary
of grammatical terms online

rzeczownik męski osobowy

Language: polski

Quotations

Rzeczowniki osobowe męzkie (ci Szujscy) oznaczamy tylko w piérwszym przypadku liczby mnogiéj; w następujących zaś przypadkach (wyjąwszy piąty) tracą cechę rodzaju, i mówimy bez różnicy tym mężom, żonom, dzieciom, a nawet tym Zamojskim [...].

Inne liczebniki porządkowe, jak: Trzeci, czwarty, piąty, szósty, siódmy, ośmy, dziewiąty, dziesiąty […], nie mają liczby mnogiéj, ile razy odnoszą się do męskich rzeczowników osobowych […].

W Rzeczownikach osobowych męzkich Biernik równy jest Posiadaczowi zamiast Mianownikowi.

W Rzeczownikach osobowo męzkich Biernik może być równy albo Mianownikowi pospolitemu, gdy osobę w zawodzie pospolitym bierzemy, albo Posiadaczowi, kiedy osobę zawodem znamienitym wyszczególnić chcemy.

[…] Ć łączy się w urábianiu rzeczowników męzkich po większéj części osobowych, albo za pośrednictwem spójki á s piérwotnikiem jimionowym […].

[…] Nasza nieorganiczná dotychczasowá pisowniá, w skutek któréj piszemy i pisać musim po spółgłosce c y, zamiást po słowiańsku i, wpłynęła nader niekorzystnie na nasze poczucie co do końcówki ci od rzeczowników osobowych męzkich na ec […].

Liczba mnoga. W rzeczownikach osobowych męzkich.

Różnicę, jaka zachodzi pomiędzy 6. i 7. przyp. licz. pojed. przy rzeczownikach rodzaju męskiego i nijakiego, zachowuje się nietylko przy rzeczownikach osobowo-męskich, lecz przy wszystkich rzeczownikach rodzaju męskiego bez różnicy, czy one są osobowe, czy rzeczowe, czy żywotne, czy nieżywotne.

Rzeczowniki osobowe miewają zatem w liczbie mnogiéj formę dwojaką: a) formę osobową na -i lub -owie, właściwą tylko rzeczownikom osobowym męskim [...]; b) tak zwaną formę rzeczową na -y, (twarde, z IV-go przypadku), właściwą tylko rzeczownikom rzeczowym.

§ 396. rz przed zakończeniem i (y) w mianowniku liczby mnogiej rzeczowników osobowych męskich, z osnową na r, oraz przymiotników i zaimków w formach osobowych męskich; np. Węgrzy, Tatarzy, amatorzy, faktorzy, restauratorzy, doktorzy (obok form na -owie),... chorzy, chrobrzy, chytrzy.

Przed zakończeniem na i (y) w I. przyp. l. m. rzeczowników osobowych męskich z osnową na „r”, np. amatorzy [...] chorzy itp.