terminów gramatycznych online
zdanie twierdzące
Język: polski
- Część I (wstępna): Jes/1886
- Część trzecia. Czasowniki: Lor/1907
- O składni: Ryk/1850
- Podział słów ze względu na podmiot. Zdanie twierdzące i przeczące. Spójnik: Czep/1871–1872
- Składnia: Kurh/1852, Kon/1920, Łaz/1861
- Słownik: Tr/1764
- Słownik, t. 8: Z-Ż: SW/1900-1927
- Wstęp. O zdaniu w ogólności: Kras/1897
Cytaty
Twierdzące zdanie. Bejahunas-Satz. afirmative; proposition qui afirme.
Zdanie jestto szereg wyrazów tak ułożonych, że z nich powziąść można dokładnie o czém się mówi wyobrażenie. [...] Wyrażając myśli nasze możemy twierdzić, rozkazywać, zapytywać lub przeczyć. Stąd każde zdanie może być twierdzące, rozkazujące, pytające lub przeczące. [...] Zdanie jest albo proste albo złożone.
Zdania z niepewnością wyrażone, które możnaby nazwać przypuszczalnemi (предположительныя предложенiя), tém się tylko różnią od opowiadających czyli twierdzących z pewnością, że spójnik by do ich składu wchodzący, może się w polskim języku odłączać od słowa razem z jego osobowém zakończeniem i przydawać do innego wyrazu przed słowem będącego. Np. Napisałbym, albo jabym napisał.
Co do formy są zdania: 1. Twierdzące, np. Woda prosto od źródła jest najzdrowszym napojem.
Zdania bywają twierdzące i przeczące. Twierdzące, w którém coś przyznajem, twierdzim, a przeczące, którém przeczym, — w którém orzeczenie ma przy sobie wyraz nie.
Z przykładów powyższych okazuje się, że zdanie wyrażać może:
1) pytanie (zdanie pytające)
2) twierdzenie (zdanie twierdzące) [...].
Co do formy zdania dzielą się: […] III. Nareszcie każde zdanie może być albotwierdzące, albo przeczące […].
Zdanie [...] 8. gram. myśl, wyrażona słowami: Całą ta myśl: słońce jest świetne - nazywa się sądem, póki jest u mnie wewnątrz: gdy zaś ją drugiemu w słowach odmaluję, nazywa się zdaniem Kopcz. Zdanie twierdzące, przeczące, nawiasowe, pytające, główne, współrzędne, podrzędne, ściągnięte, niezupełne. Zdanie twierdzące, poświadczające, stanowiące. Troc.
Tryb łączący kładzie się zamiast oznajmującego: 1) Po czasownikach, wyrażających życzenie lub strach [...]. 2) Po czasownikach myślenia i mówienia, jeżeli stoją w zdaniu pytającem, przeczącem lub warunkowem. (Ale jeżeli stoją w zdaniu twierdzącem, używa się po nich trybu oznajmującego).
§ 152. Co do treści swej dzielą się zdania na:
1.Twierdzące, np. Bóg stworzył świat. Węgiel i żelazo są najpożyteczniejszemi minerałami.