Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zdanie twierdzące

Hasło w cytatach: twierdzące, zdania twierdzące, zdania twierdzące z pewnością
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)

Cytaty

Zdanie jestto szereg wyrazów tak ułożonych, że z nich powziąść można dokładnie o czém się mówi wyobrażenie. [...] Wyrażając myśli nasze możemy twierdzić, rozkazywać, zapytywać lub przeczyć. Stąd każde zdanie może być twierdzące, rozkazujące, pytające lub przeczące. [...] Zdanie jest albo proste albo złożone.

Zdania z niepewnością wyrażone, które możnaby nazwać przypuszczalnemi (предположительныя предложенiя), tém się tylko różnią od opowiadających czyli twierdzących z pewnością, że spójnik by do ich składu wchodzący, może się w polskim języku odłączać od słowa razem z jego osobowém zakończeniem i przydawać do innego wyrazu przed słowem będącego. Np. Napisałbym, albo jabym napisał.

Co do formy są zdania: 1. Twierdzące, np. Woda prosto od źródła jest najzdrowszym napojem.

Zdania bywają twierdzące i przeczące. Twierdzące, w którém coś przyznajem, twierdzim, a przeczące, którém przeczym, — w którém orzeczenie ma przy sobie wyraz nie.

Z przykładów powyższych okazuje się, że zdanie wyrażać może:

1) pytanie (zdanie pytające)

2) twierdzenie (zdanie twierdzące) [...].

Tryb łączący kładzie się zamiast oznajmującego: 1) Po czasownikach, wyrażających życzenie lub strach [...]. 2) Po czasownikach myślenia i mówienia, jeżeli stoją w zdaniu pytającem, przeczącem lub warunkowem. (Ale jeżeli stoją w zdaniu twierdzącem, używa się po nich trybu oznajmującego).

§ 152. Co do treści swej dzielą się zdania na:

1.Twierdzące, np. Bóg stworzył świat. Węgiel i żelazo najpożyteczniejszemi minerałami.