of grammatical terms online
liczba
Liczba. Kategoria gramatyczna, której podstawowa funkcja polega na sygnalizowaniu jednostkowego lub niejednostkowego (wieloelementowego) charakteru desygnatu rzeczownika. We wszystkich jęz. mających kategorię gramatyczną l. jej podstawę stanowi l. mnoga, czyli (łac.) pluralis (wielość desygnatów) i l. pojedyncza - singularis (brak sygnalizacji wielości desygnatów).
Quotations
LICZBA[...] Liczba numerus RN (wykl. przednia).
LIDŻBA [...] Słowo co znamionuje lidżbę numerale nomen i. verbum R x3 (mp).
SŁOWO ‘wyraz, mowa; także gram.: czasownik’ (łącznie ok. 40 razy) [...] numerus pluralis wielga liczba ut magistri, numerale nomen aut verbum Słowo co znam<io>nuje liczbę RN (k. tyt.).
Numeri nominum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut hic magister. Pluralis ut hi magistri.
Liczby imion wiele są? Dwie. Ktore? Jedná/ jáko ten mistrz. Wielka/ jáko ci mistrzowie.
Numeri verborum quot sunt? Duo. Qui? Singularis, ut ego, Plurális ut legimus.
Liczby słow wiele są? Dwie. Ktore? Jedná/ jáko czytam/ Wielka jáko czytamy.
Aby słowa przydatne (adjectiva) z osobistemi (cum substantivis) zgadzały się: nie tylko w rodzaju, liczbie i spadkach.
Zaimek się ma następującą formę jednakową we wszystkich trzech rodzajach i obydwoch liczbach.
Wyrazy do dziewiątej części mowy należące odmieniają się, a to czworako:
1) Przez Tryby (Modus), np. czytać, czytam, czytaj, czytałbym.
2) Przez Czasy (Tempora), np. czytam, czytałem, czytałem był, będę czytał.
3) Przez Liczby (Numeros), np. czytam, czytamy [...].
Język polskie ma dwie liczby, pojedyńczą i mnogą.
Zaimki dzierżawcze odmieniają się przez liczby a przez rodzaje tylko w trzeciéj osobie liczby pojedyńczéj równie jak zaimki osobiste, od których pochodzą.
Mamy grammatycznych liczb trzy: pojedynczą, podwójną i mnogą.
Wszystkie słowa polskie odmieniają się w każdym trybie (wyjąwszy bezokoliczny) i czasie, zwyczajnie przez dwie liczby, pojedynczą i mnogą.
W odmianach rzeczowników rozróżniamy dwie liczby: liczbę pojedynczą i liczbę mnogą. Liczby pojedynczej używamy wtenczas, gdy mówimy o jednej tylko osobie lub rzeczy, np. człowiek, uczeń, pan, ogród, koń, pies, drzewo, pióro. Liczby mnogiej zaś używamy wtenczas, gdy mówimy o dwóch lub więcej osobach lub rzeczach, np. ludzie, uczniowie, panowie, ogrody, konie, psy, drzewa, pióra itd.
§ 51. Rodzaj, liczba, przypadek. Dzisiejsza polszczyzna, jak wiadomo, rozróżnia w deklinacji trzy rodzaje [...], dwie liczby: pojedyńczą i mnogą.
Przez składnię zgody rozumiemy zasady, wedle których części zdania mniej ważne stosują [jest: stusują] się do ważniejszych (w rodzaju i osobie, liczbie i przypadku) np. Historja jest mistrzynią życia. (nie mistrzem!) Poczcziwi chłopi (forma osobowa) poczciwe chłopy (rzeczowa) i td.