terminów gramatycznych online
osoba gramatyczna
Geneza: łac. persona 'osoba'
Osoba. Kategoria gramatyczna o funkcji wskazującej (deiktycznej), jeden z podstawowych środków jęz. aktualizacji wypowiedzenia. Funkcja aktualizacyjna kategorii osoby polega na wskazaniu uczestnika zdarzenia będącego przedmiotem danego zdania poprzez jego identyfikację z jednym z uczestników aktu porozumiewania się językowego.
Cytaty
OSOBA persona osoba est rationabilis creature individua essentia ... et hinc persona dr in grammatica ipsum suppositum, quandoque proprietas suppositi, quandoque proprietas vocis osoba, quandoque vox ipsa, quandoque modus significandi et quandoque personalis proprietas R z5v [...]
P. Wieleż jest Osob? O. Trzy: Pierwsza jest ta ktora mowi. Druga jest ta do ktorej mowią. Trzecia jest ta o ktorej mowią.
W formach przypadkowania i czasowania, znamiona te w różnych przypadkach i osobach z jednéj zgłoski na drugą przechodzą, i są cechą rozróżniającą też przypadki i osoby; w czém my na odmienném zakończeniu przestajemy.
Że 3cia osoba może być tematem odmian przez osoby i liczby, mamy tego dowód w języku polskim, równie jak we wszystkich językach wschodnich;[...]
Słowo z przedmiotem zdania zgadza się w osobie i liczbie, w czasie zaś przeszłym zgadza się także w rodzaju.
Jeżeli rzeczowniki lub zaimki wyrażają rozmaite osoby grammatyczne, słowo zgadza się z lszą, bez względu na 2gą i 3cią; gdy zaś 1sza nie wchodzi do przedmiotu zdania, słowo w 2giéj osobie kłaść należy. Podług tychże zasad zgadzają się przymiotniki i słowa, gdy jeden z rzeczowników, z któremi je zgodzić należy, kładzie się w przypadku 6tym z przyimkiem z.