terminów gramatycznych online
przysłówek porządkowy
Język: polski
Cytaty
Od wszelakich Liczbowników kroju przymiotnikowego robić się dają odpowiednie Przysłówki, i tak: [...] porządkowe; np. piérwsze, drugie, trzecie.
4.Przysłówki porządkowe.
Tworzą się z liczb porządkowych przez dodanie zgłoski ly. First, firstly, naprzód; secondly, powtóre; thirdly, po trzecie, [...].
Mogą się téż łączyć zdania za pomocą przysłówków porównawczych: równie — jak; więcéj — niż, niżeli; jak — tak; ile — tyle; im — tym, i t. p. tudzież porządkowych: najprzód, potém, wreszcie i t. p.
Do takich wyrazów należą [...], naostatak, wreszcie (gdy te wyrazy w wyliczaniu mają znaczenie przysłówków porządkowych) natenczas lub wtenczas (wtedy).
Z nich także tworzymy liczebne przysłówki porządkowe: po pierwsze (albo najprzód), po drugie (po wtóre), po trzecie, po czwarte, po piąte, itd.
§. 760. ZWYCZAJNE ZDANIA WSPÓŁRZĘDNE, składające pospołu w prosty sposób jakieś zdanie złożone, wiążą się ze sobą albo samém pokrewieństwem swéj treści, albo też oprócz tego i spójnikami.
Tu należą następujące spójniki i spójnikowe przysłówki: [...] Porządkowe: naprzód, najprzód albo nasamprzód (nie najsamprzód); potém, następnie, po wtóre, po trzecie itd., wreszcie, na koniec, aż, na ostatek.
§ 251. Liczebne przysłówki porządkowe: po pierwsze, po wtóre, po trzecie, po czwarte, i t. d. powstały z liczebników porządkowych rodzaju nijakiego łącznie z przyimkiem po. Zamiast po pierwsze używa się także przysłówka najpierw oraz naprzód i najprzód.