terminów gramatycznych online
osoba pierwsza
Osoba. Kategoria gramatyczna o funkcji wskazującej (deiktycznej), jeden z podstawowych środków jęz. aktualizacji wypowiedzenia. [...] Pierwsza os. identyfikuje partycypanta zdarzenia z mówiącym, druga - ze słuchaczem, trzecia - wskazuje, iż partycypant zdarzenia nie jest identyczny z żadnym z uczestników aktu porozumiewania się językowego.
Cytaty
EGo pronomen finitum, generis omnis, numeri singularis, figurae simplicis, personae primae, casus nominativi, quod declinabitur sic. Ego mei vel mis mihi me à me. Ja namiástek zámierzony/ rodzáju wszelkiego/ liczby jednej/ wyobráżenia prostego/ osoby pierwszej/ spadku miánującego/ ktory się skłánia ták. Ja mojego mię ode mnie.
Personae verborum quot sunt? Tres. Quae? Prima ut lego: Secunda ut legis. Tertia ut legit.
Osob słow wiele są? Trzy. Ktore? Pierwsza jáko czytam: Wtora jáko czytasz. Trzecia jáko czyta.
Czásy słow są komponowane z trzech osob ktore są, Pierwsza, ktora záwsze jest wyrażona przez je, ja, w małej liczbie, á nous, my, w wielkiej liczbie.
Wypływają ztąd następujące prawidła: 1. Jak się ma pisać niezmiękczona spółgłoska końcowa niektórych czasowników w trybie bezokolicznym, np. piec, módz, tłuc, strzydz , czy przez e, czy przez dz, okazuje piérwsza osoba czasu teraźniejszego lub przyszłego, pomnąc na mechanizm języka, w którym głoska k zamienia się na c, głoska zaś g zamienia się na dz, (łaska, łasce; noga, nodze).
Osob jest trzy w liczbie pojedyńczej, i trzy w mnogiej. Pierwsza osoba która mówi; (ja) znam, (my) znamy (5). Druga do której się mówi; (ty) znasz, (wy) znacie. Trzecia osoba lub rzecz o której się mówi; (on, ona, ono) zna, (oni, ony) znają.
Częstokroć nie dodaje się y w zakończeniu my, osoby pierwszej liczby mnogiej Słów niedokonanych i dokonanych, np. bijem, podbijem, robim, zrobim.
[...] wyraża się znamy, wiemy, i t. d. gdyż inaczej, nie byłoby różnicy między osobą 1szą liczby pojedyńczej, a 1szą liczby mnogiej.
TRYB ROZKAZUJĄCY Znaczy rozkazowanie, proszenie, lub napominanie. [...] Bez nalegania. Pierwszej osoby nie ma Bądź (ty) (znany, a, e [...] Z naleganiem. [...] Bądźże znany i t. d. Niechże będzie znany.
Osoba pierwsza, która mówi:
Liczba pojedyncza: eu (ja) | Liczba mnoga: nós (my) [...].
Osoba pierwsza nazywa własną czynność (stan) mówiącego, np. piszę, leżę, albo czynność własną (stan) mówiącego i jego towarzyszy, np. piszemy, chorujemy.