terminów gramatycznych online
osoba trzecia
Osoba. Kategoria gramatyczna o funkcji wskazującej (deiktycznej), jeden z podstawowych środków jęz. aktualizacji wypowiedzenia. [...] Pierwsza os. identyfikuje partycypanta zdarzenia z mówiącym, druga - ze słuchaczem, trzecia - wskazuje, iż partycypant zdarzenia nie jest identyczny z żadnym z uczestników aktu porozumiewania się językowego.
Cytaty
Osoby trzeciej, rodzáju wszelkiego, obojej liczby [...] swoj, sobie się od siebie. Personae tertiae, generis omnis, utruiusque numeri [...] sui, sibi se à se.
A w wielkiej [...] do wtorej i trzeciej osoby miłuj niech miłuje.
Et pluraliter [...] ad secundam et tertiam personam, ama amet.
Na ośtatek: we wszystkich Osobach werbow [...] à w trzeciej Osobie czasu teraźniejszego i przyszłego wielkiej liczby [...].
Osob, ktore sie Zaimkami wyrażają, jest trzy: Pierwsza ktora mowi, a ta się wyraża Zaimkiem Ja, my. Druga, do ktorej się mowi, a ta się wyraża zaimkiem ty, wy. Trzecia o ktorej się mowi, à ta się wyraża zaimkiem On, oni; i innemi tak Zaimkami, jako imionami.
PRZYKŁAD II. Zaimku trzeciej Osoby. L. P. M. on, ona, ono.
P. Wieleż jest Osob? O. Trzy: Pierwsza jest ta ktora mowi. Druga jest ta do ktorej mowią. Trzecia jest ta o ktorej mowią.
Zaimki osobowe są te, które oznaczają osoby. Takiemi są: Ja, ty, on. Ja oznacza osobę, która mówi, ty osobę do któréj się mówi, on osobę, o któréj się mówi. Ja nazywamy osobę piérwszą, ty osobę drugą, on osobę trzecią.
3cia osoba, o któréj się mówi, zastępuje się zaimkiem: on, ona, ono, oni, one.
Trzecią osobę wyraża także każdy Rzeczowniki; np. on albo człowiek myśli.
Dotychczasowa osoba trzecia, powinna zająć piérwsze miejsce, jako pierwiastek sprawomianu i jako naczelnica osób, a obok porządku zmienić zarazem wypada tytuł.
Posługa piérwsza, tak zwana osoba trzecia, początkowana od Boga, najpiérwszéj istoty, a przeznaczona na wyrażenie sprawy obcéj, nazwaną być może omowną, bo jest w niéj mowa o kim, o czém; zamianek on, np.: stworzył świat, ma ją na zawołanie.
Posługa piérwsza omowna. Osoba trzecia. Posługa druga tykająca . Osoba druga. Posługa trzecia osobista . Osoba piérwsza.
Strona czynna. Tryb orzekający. Czas teraźniejszy: l poj. 1 osoba: piszę, 2 osoba: pisz-esz, 3 osoba: pisze [...]
Strona czynna. Tryb orzekający. [...] Tryb przypuszczający [...] Tryb rozkazujący. 1 osob. -, piszmy, 2 osob. pisz, piszcie, 3 osob. niech pisze, niech piszą.
Formy fleksyjne: czasownik właściwy (★słowo osobowe, verbum finitum); osoby, wyrażające stosunek podmiotu czynności do osoby mówiącej: ★osoba pierwsza, druga, trzecia.