of grammatical terms online
osoba trzecia
Osoba. Kategoria gramatyczna o funkcji wskazującej (deiktycznej), jeden z podstawowych środków jęz. aktualizacji wypowiedzenia. [...] Pierwsza os. identyfikuje partycypanta zdarzenia z mówiącym, druga - ze słuchaczem, trzecia - wskazuje, iż partycypant zdarzenia nie jest identyczny z żadnym z uczestników aktu porozumiewania się językowego.
Quotations
Pioüere Deszcz pádáć, Impersonale Neutrum, tylko ma trzecią osobę w máłej liczbie, we wszystkich osobách, i czásách [...].
Godniejsza jest pierwsza osobá, niż wtora, wtora niż trzecia.
Ю. zamiast Я. w trzeciej osobie wielkiej liczby terazniejszego i przyszłego czasu wtorego sprzężenia (praesens et futurum tempus secundae conjugationis) nieporządkowie używa się: строютЪ, zamiast строятЪ, budują.
Osób jest trzy: Pierwsza, пишу piszę, пишемъ piszemy; Wtora, пишешь piszesz, пишете piszecie; Trzecia, пишетъ pisze, пишутъ piszą.
Personae sunt tres, osob jest trzy, prima ùt ego, pierwsza jako ja, nos, my, secunda, wtora, ut tu, jako ty, vos, wy, tertia, trzecia, út ille, jako on, ùt illi, jako oni [...].
Trzy osoby wchodzą do mowy, piérwsza, która mówi; druga, do któréj mówi; [osoba] trzecia, o któréj jest mowa. Zaimki wyrażające te osoby, są dla piérwszéj ja, dla drugiéj ty, dla trzeciéj on.
NB. Spójniki: żeby, aby, gdyby, bogdajby, tworzą tryb życzący, którego właściwie nie mamy w polskim języku [...]; jak życzącego, bo oba składają się ze spójników, z tą atoli różnicą, że spójnik: żebym, abym, gdybym, i t. d. kładziemy przed czasem przeszłym niedokonanym, lub dokonanym trybu oznajmującego, osoby 3ciéj, liczby pojedynczéj lub mnogiéj, jak np. Błagał, błagali, ubłagał, ubłagali.
Zaimki osobowe są te, które oznaczają osoby. Takiemi są: Ja, ty, on. Ja oznacza osobę, która mówi, ty osobę do któréj się mówi, on osobę, o któréj się mówi. Ja nazywamy osobę piérwszą, ty osobę drugą, on osobę trzecią.
3cia osoba, o któréj się mówi, zastępuje się zaimkiem: on, ona, ono, oni, one.
Trzecią osobę wyraża także każdy Rzeczowniki; np. on albo człowiek myśli.
Przy odmianie czasowników rozróżniamy trzy osoby: 1. osobę, która mówi, np. (ja) piszę, czytam, śpię, chodzę; 2. osobę, do któréj się mówi, np. (ty) piszesz, czytasz, śpisz, chodzisz; 3. osobę, o któréj się mówi, np. (on-ona-ono) pisze, czyta, śpi, chodzi.