terminów gramatycznych online
imię nazywające
Język: polski
- Część II. O etymologii. O terminach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1766
- Część II. O wykładaniu: Gott/1774
- II. Początki polskiej terminologii gramatycznej. Od Odrodzenia do czasów saskich: Kor/1961
- III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
- O imieniu: Nał/1774
- O imieniu i jegoż przypadkach: Sty/1675
Apelatyw
Cytaty
Jedno tylko Nomen Apellativum, Imię názywájące znájduje się w języku Włoskim, ktore się kończy na wokałę o, będąc rodzáju niewieściego, á jest La mano Ręká, Le mani.
Appelativa nomina, Nazywaiące Imiona.
Jmię Jstotne iest to, co kładzie imię rzeczy, tak że można zaraz znać rzecz tę, ktora się mianuie, np. die Nase nos, dzieli się I. na Własne, np. Peter Piotr, y Nazywaiące, np. das Holz drzewo. II. na Początkowe y Pochodzące np. der Garten ogrod, der Gärtner ogrodnik. III. na Jstne y składane, np. die Feder pioro, die Schreib⸗Feder pioro do pisania.
P. Wiele jest Rożnic czyli Szczegolności Jestotnych Imion? O. Jak Grammatycy pospolicie uczą jest ich trzy: Imiona Powszechne lub Ogolne (Noms généraux) inaczej się zowią Imiona spolne albo Nazywające (communs lub appellatifs). Imiona Zbiorne (les Noms Collectifs). Imiona Własne (les Noms Propres.
P. Co to są Imiona Powszechne, Pospolite lub Nazywające? O. Są te co wyrażają rzeczy czyli Jestot Wzory Ogolne i powszechne, to jest Wzory ktore wiele rzeczy pokazywać mogą, rzeczy, mowię do siebie podobnych. Jako to: Imie Ange Anioł pokazuje wszystkich Aniołow, i ich wzor w myśli mojej stawia.
Imię iest dwoiakie: Istotne, y Przydatne. Imię Istotne iest to, co kładzie imie rzeczy, tak, że można zaraz znać rzecz tę ktora się mianuie, np: die Nase nos; Dzieli się 1. na Własne, np: Peter Piotr, y Nazywaiące, np. das Holz drzewo, II. na Początkowe y Pochodzące np. der Garten ogrod, der Gärtner ogrodnik. III. na Istne y składne, np: die Feder pioro, die Schreib=Feder pioro do pisania.
Zupełnie inaczej wygląda ona w gramatyce włoszczyzny A. Styli [...].
Nomen substantivum proprium — imię istotne własne (s. 202—206), appellativum — nazywające (s. 37), pospolite (s. 203), adiectivum — przydane, przyłożone, numerale cardinale — liczba przednia, ordinale — porządkowa, collectivum — złączająca [...].
Z języków nowożytnych wiek Oświecenia przynosi znaczne zainteresowanie językiem niemieckim, stąd zaczynają się pojawiać liczne przeróbki gramatyki J.K. Gottscheda [1766]. Już najstarsza z nich posiada nawet słownik terminologii rodzimej [...].
Nomen substantivum proprium — imię istotne własne, appellativum — nazywające, adiectivum — przydatne, numerale cardinale — liczby (s. 177), liczba główna, ordinale — porządkowa, collectivum — zebrana, multiplicativum — przymnażająca, propartionale — proporcyjonalna, rozdzielająca.
Najlepsze jednak świadectwo spopularyzowania się już rodzimej terminologii gramatycznej, i to po szkołach, daje konsekwentnie ją stosująca gramatyka francuszczyzny S. Nałęcz-Moszczeńskiego [...].
Nomen substantivum proprium — imię, miano jestotne, istotne (s. 111), własne, appellativum — powszechne, ogólne, spólne, nazywające, pospolite, collectivum — zbiorne, abstractum — odciągnione (s. 229), adiectivum — dodane.