Historical dictionary
of grammatical terms online

spółgłoska zwarta

Language: polski

Quotations

Jeżeli w grupie nie ma spółgłoski zwartej, albo zwartoszczelinowej, do pierwszej zgłoski oddziela się pierwsza sama jedna lub z poprzedzającą s, ś, z, ź, ale tylko wtedy, kiedy jest płynną, także rz, j: bul-wa, mor-wa.

Spółgłoska. Spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne. Spółgłoski czyste i nosowe. Spółgłoski twarde i miękkie. Spółgłoski: wargowe, wargowo-zębowe, przedniojęzykowe (zębowe i dziąsłowe), średniojęzykowe i tylnojęzykowe. Spółgłoski chwilowe (zwarte i zwarto-szczelinowe) i trwałe (szczelinowe i półotwarte).

Ze względu na działanie narządów mowy, tak zwane zwarcie, spółgłoski p, t, b, d, g, m, n, nazywamy chwilowemi (zwarte i zwarto szczelinowe), spółgłoski zaś: f, s, sz, ch, w, z, ż, ź, trwałemi (szczelinowe i półotwarte).

Spółgłoski (consonantes) rozróżniamy: [...] C. Ze względu na stopień otwarcia narządów mowy: a) ★chwilowe: ★zwarte (wybuchowe, eksplozywne), ★zwartoszczelinowe (afrykaty), b) ★trwałe: ★szczelinowe (spiranty, powiewne), ★półotwarte (sonorne) l, ł, r, 1) czyste: płynne (liquidae) l, ł, r, boczne (laterales): l, ł, 2) nosowe: m, n.

Zwarte, p. spółgłoski.

Kl/1939, p. 23 Definition

Zupełne zamknięcie z powodu całkowitego zetknięcia się narządów mownych w jakimś miejscu jamy ustnej powstaje np. przy spółgłoskach: b, d, g. [...] Trwają chwilę, a wydech przy ich wymawianiu wydostaje się na zewnątrz jamy ustnej wybuchowo, czego łatwo doświadczyć w postaci nagłego, krótkotrwałego uderzenia powietrza o dłoń trzymaną przed ustami. Spółgłoski tego rodzaju nazywają się zwarte; są to mianowicie spółgłoski: b, b', p, ṕ', d, t, g, g', k, ḱ.