Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zmiękczać się ulegać zmiękczeniu

Hasło w cytatach: się zmiękczać
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)

Cytaty

Naprzeciw tego twarde miękkiemi zmiękczają się. Oтъ горы, od góry, къ добру; wydają : од горы, г добру.

D [...] W wyrazach cudzoziemskich nie zmiękcza się, Obacz 156.

Spółgłoski twarde dają się zmiękczać czyli zamieniać na miękkie odpowiadające sobie.

Spółgłoski b, p, m, w, nigdy się nie zmiękczają przed innemi spółgłoskami, a na końcu wyrazów bardzo rzadko; dla tego przybierają nad sobą znak miękczenia w kilku jedynie wyrazach np. gołąb', karp', Radom', paw'.

Jeżeli zbiegają się z sobą w jednym wyrazie dwie spółgłoski: sn, zm, st, , , tedy za zmiękczeniem jednéj z nich zmiękcza się i druga np. wiosna wiośnie, wezmę weźmiesz, gust w guście, post w poście, masło w maśle, zły źli.

W zbiegu zaś innych spółgłosek, chociaż się jedna z nich zmiękcza, druga zatrzymuje zwykle swoje twarde brzmienie np. blizna na bliznie, wyspa na wyspie, spać spię, dmę dmiesz, tnę tniesz, przyjazny przyjazni (ludzie).

Zmiękcza się pospolicie n przed s, sz, cz, np. pan, pański, państwo, pańszczyzna, opończa.

Zmiękczają się także z, s, przed przydaném ny np. wyraz wyraźny, głos głośny.

Spółgłoski nieforemne są takie, które w odmianie wyrazu zamiast się zmiękczać przez i lub znak zmiękczenia, zamieniają się zwykle na inne. Takiemi są te cztery: g, k, ch i h.

Zmiękczać sięzmiękczyć się [...]∆jęz. 2. «o spółgłosce: ulegać palatalizacji» // L.