terminów gramatycznych online
prawidło
Cytaty
Hic Canon Sposob/ práwidłá.
Wiśniewska 1998, 65: Gramatyka. W podręczniku znajdujemy terminy: czas 122, ćcionka (litera) 121, droga (methodus) 151, dwugłośnik (dyphtongus) 127, imię 141, głośnik (vocalis) 310, kropka, punkt 127, odmiana (paradigma) 194, osoba 141, oznaczenie 193, postać, wid (species) 84, prawidła (canon) 143, przedłogi (praepositio) 185, przymiot, przypadek (accidens) 175, rod, rodzaj (genus) 172, słowo (dictio) 144, sposob, prawidło (canon) 184, wspułgłośnik (consonans) 310, zbieranka, złoż (sylaba) B 147.
Nad wszystko zdałoby mi się najpotrzebniejsze, przez ludzi doskonałych o ktorych teraz w Polszcze nie trudno, zebranie ustaw, i jednostajnego prawidła mowy Polskiej.
Dla zrozumiałości łatwiejszej mówimy grów, a nie: gier, jak podług, wyżej nadmienionego powszechnego prawidła formowania 2go przyp. l.m. bydź powinno by.
Prawidło, regula.
Wziąłem ja w mojej Grammatyce prawidła samego polskiego języka, bez łacińskiego; nie podzieliłem je na trzy tomiki i klassy, lecz jednym zawarłem.
Prawidła, obowiązujące Akademia od roku 1885 w jej własnych wydawnictwach, polegały, z bardzo drobnemi zmianami, na uznaniu zasad pisowni, których trzymano się już w dawniejszych publikacyach Akademii od czasu jej założenia w r. 1872, a które Akademia przyjęła niejako w spuściźnie po dawnem Towarzystwie Naukowem.
Z góry należy tu przyznać, że prawidło I, 1 nie zupełnie się zgadza z powyższemi zasadami.
Praktyka powszechna jest tu w zgodzie z tradycya i twierdzić można na pewno, że prawidło, nakazujące pisać ^gieometrya, Gienewa^, spotkałoby się z oporem nieprzełamanym.
Tym sposobem w miarę tego jak gramatyka Kopczyńskiego rozpowszechniała się, jako podręcznik w szkołach obowiązujący, i sztuczny przepis odróżniania rodzajów za pomocą zakończeń ym i ém rozszerzał się wśród piszących i nabierał znaczenia prawidła ortograficznego. Pozostaje on do dziś prawidłem sztucznym, zjawiskiem odosobnionym, w żadnym języku niespotykanym.
I. Pisownia (ortografja).
Uwaga. Podane niżej prawidła nie są wyczerpujące. Dokładne wskazówki, jak pisać należy, znajdą uczniowie w osobnej książeczce, poświęconej wyłącznie sprawom pisowni.