Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zakończenie osobowe

Język: polski

Cytaty

[...] Powiedzieliśmy wyżéj […], że słowa polskie w czasie przeszłym odmieniają się przez rodzaje; pamiętajmyż więc, że rodzaj żeński i nijaki, podobnie jak w przymiotnikach […], przerabiają się z rodzaju męskiego, tym sposobem, że osobie 3ciéj na r. ż. dodaje się na końcu a, a na rodzaj nijaki o, które to głoski we wszystkich innych osobach obydwóch liczb, zakończenie osobowe poprzedzają, np. był, była, było [...].

Głoski złożone, zgrubiałe, i głoski c, l, poprzedzające zakończenie trybu bezokolicznego, stają się głoskami naczelnémi, w 1 os. l. p. i 3 os. l. m. bo tylko same przybiérają zakończenia osobowe, wyrzucając i, np. życzyć, życzę, życzysz […].

[...] Wszystkie słowa jednotemátowe, przybierające do piérwotnika pogłos j i spájające się w formach osobowych za pomocą spójki i, spjają w tym jimiesłowie końcówkę bezosobową ł za pośrednictwem tejże spójki s takim zmiękczeniem poprzedzającéj spółgłoski, jakie się znajduje przed zakończeniem osobowym is [...].

§ 40. Zakończenia osobowe -em, -eś w formach złożonych takich, jak czytał-em, słuchał-eś, i t. p., akcent wyrazu przesuwają ku końcowi o jedną zgłoskę.