terminów gramatycznych online
proklityka
Język: polski
Geneza: łac. vox proclitica < gr. proklitikón (proklino 'chylę się do tyłu')
- Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923
- Nauka o głosce: Kl/1939
- Nauka o głoskach: Szob/1923
- Słowniczek: Gaert/1927
- Słownik, t. 4: P-Prożyszcze: SW/1900-1927
- Słownik, tom VII (Pri-R): Dor/1958–1969
Proklityka. Wyraz nie mający własnego akcentu, lecz tworzący całość akcentową (tzw. zestrój akcentowy) z wyrazem następującym po nim.
Cytaty
Proklityka,i, lm. i wyraz nieakcentowany, zwykle jednozgłoskowy, łączący ś. pod względem akcentu z wyrazem następującym.
Wyrazy, nieposiadające samodzielnego przycisku, nazywają się enklitykami lub proklitykami, zależnie od tego, czy łączą się 'z wyrazami, poprzedzającemu je, czy też z następującemi po nich. [...] Jeśli wyraz, z którym proklityka się łączy, jest jednozgłoskowy, wówczas przycisk bywa przenoszony na proklitykę.
c. proklityki (prepozycje zwłaszcza) wykazują wiele osłabień: zanik palatalizacji (bez), brak przegłosu (b(i)ez przez przed), skrócenia, (przed.... nad pod).
Proklityka, wyraz nieprzyciskowy, łączący się w wymawianiu z następnym, np. dociebie.
Nie akcentowany wyraz, który łączy się w całość akcentową z wyrazem następującym, nazywa się proklityką.
Proklityka ż III jęz. «wyraz nieakcentowany łączący się w całość akcentowaną z wyrazem następującym po nim»: Enklityki i proklityki — to jeden z przejawów [...] współdziałania intonacji i akcentu w zestroju. Pam. Lit. 2, 1956, s. 454. //SW <gr. proklínō — nachylam ku przodowi>.