Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zaimek dzierżawczy

Język: polski
EJO 1999, 656 Definicja współczesna

Zaimek dzierżawczy. Pozycyjny (kontekstowy) wariant zaimka osobowego, występujący w pozycji przy rzeczowniku, a więc pełniący składniową funkcję określenia adnominalnego, czyli przydawki.

Cytaty

NB. W 1szym przykładzie przed i, w 2gim przed lecz, widzimy kropkę, i te spójniki jak wszystkie inne, nie zrywają związku między okresami. Kładźmy ją więc gdzie się kończy wiązadło zdaniowe wyrazów, a w nich myśl zupełna. Tym sposobem nie nadużyjemy jej kładzenia, choćby nawet przed zaimkami ukazującemi, lub pytalnemi, lub dzierżawczemi.

Zaimki dzierżawcze okazują, że jaka osoba działająca posiada czyli dzierży jakiś przedmiot; np. Gdy rzeknę: twój koń, wtedy Zaimek dzierżawczy: twój okazuje, że druga osoba działająca: ty posiada ten przedmiot: koń.

Zaimki dzierżawcze są następujące: mój, twój, jego, jéj, nasz, wasz, ich, swój.

Zaimki dzierżawcze [...] są zastępcami Posiadaczów Zaimków osobistych; albowiem jeżeli 1sza osoba liczby pojedynczéj: ja dzierży czyli posiada jakiś przedmiot, na pytanie: czyj ten przedmiot? odrzéc by powinna mówiąca osoba Posiadaczem: mnie; stąd powstał Zaimek dzierżawczy: mój,-ja,-je.

Zaimki dzierżawcze są te, które zastępują miejsce osób dzierżących, czyli tych, których rzecz jaka jest własnością; te są: mój, moja, moje; twój, twoja, twoje; swój, swoja, swoje; nasz, nasza, nasze; wasz, wasza, wasze; jego, jéj, jego; ich.

Мѣстоименія бываютъ: […] Притяжательныя, [zaimki] dzierżawcze, служатъ для означения принадлежности предмета къ одному изъ трехъ лицъ; таковы суть: mój, twój, swój, jego, jej, nasz, wasz, ich; напр. Oto mój stołek, wasza książka, jego pióro.

Zaimki dzierżawczemój, twój, swój; jego, jej, jego; nasz, wasz, ich — odpowiadają na pytanie czyj?czyja?czyje? w czyjem posiadaniu, czyją własnością jest rzecz, o której mowa.

Ze względu na znaczenie dzielimy zaimki na: a) osobowe (ja, ty, my, wy...), b) zwrotne (siebie, sobie, się ...), c) dzierżawcze (mój, moja, moje...), d) wskazujące (ten, ta, to, on, ów, tamten...), e) względne (który, która, które, jaki...), f) pytające (jaki? który?...), g) nieokreślne (ktoś, czyjś, jakiś...).