terminów gramatycznych online
zaimek dzierżawczy
Zaimek dzierżawczy. Pozycyjny (kontekstowy) wariant zaimka osobowego, występujący w pozycji przy rzeczowniku, a więc pełniący składniową funkcję określenia adnominalnego, czyli przydawki.
Cytaty
Zaimki Dzierżawcze, ukazujące, Pytające, Bezokoliczne, które są łączące, kładą się przed Rzeczownikami.
[Pronomina] Possesiva. [Zaimki] Dzierżawcze.
Zaimki dzierżawcze Oznaczają dzierżenie czyli własność czyję, i odpowiadają na pytanie czyj? Przymiotne: mój, twoj, jego, swój, nasz, wasz, ich.
NB. W 1szym przykładzie przed i, w 2gim przed lecz, widzimy kropkę, i te spójniki jak wszystkie inne, nie zrywają związku między okresami. Kładźmy ją więc gdzie się kończy wiązadło zdaniowe wyrazów, a w nich myśl zupełna. Tym sposobem nie nadużyjemy jej kładzenia, choćby nawet przed zaimkami ukazującemi, lub pytalnemi, lub dzierżawczemi.
Wszelkie zajimki oznaczające osobę 3cią dzielą gramatycy według jich znaczeniá jak następuje: 3. Zajimki dzierżáwcze (pronomina possesiva), zostające w etymologicznym związku z zajimkami tak osobistemi, jak i ze zwrotnym, jako to: mój, tvój, svój, nas, vas. Te zajimki, przydáwane do rzeczowników, oznaczają włásność czyli dzierżenie lub náleżytość rzeczy do jednéj lub do kilku osób [...]. Zajimek tedy svój jest zwrotny, dzierżáwczy i może oznaczać włásność każdéj ze trzech osób [...].
Zajimki dziérżáwcze są wszystkie pochodne; przeto nim podámy wzorzec jich skłánianiá, zastanowim się nad sposobem jich tworzeniá się w języku naszym […].
[...] Jakoż nie mámy przysłówków pojedyńczych od przymiotników oznaczających materyją lub masę, s któréj rzecz jaká jest zrobioná, jako to: [...] złoty, stálovy, srebrny [...] itd., jako téż przymiotniki oznaczające náleżenie do czegoś, czyli jednym słowem wszelkie przymiotniki dzierżáwcze, jako to: ojcóv, panóv, królóv [...] itd. Jednakże przymiotników dzierżáwczych, tak jak i zajimków dzierżáwczych celowniki liczby pojedyńczéj w rodzaju nijakim wchodzą, jakośmy to powyżéj widzieli, s przyjimkiem po w skłád wyrażeń przysłówkowych, np. po paɳsku, po królevsku [...] itd. Nakoniec przymiotniki dzierżáwcze s przyjimkiem z i dopełniáczem bezpojimkowym składają wyrażeniá przysłówkowe, jako to: s paɳska, s ɦłopska [...].
Zaimki dzierżawcze (pronomes possessivos) są:
- meu mój, minha moja, meus moi, minhas moje;
- teu twój, tua twoja, teus twoi, tuas twoje; [...].
Zaimki dzierżawcze — mój, twój, swój; jego, jej, jego; nasz, wasz, ich — odpowiadają na pytanie czyj? — czyja? — czyje? w czyjem posiadaniu, czyją własnością jest rzecz, o której mowa.
Ze względu na znaczenie dzielimy zaimki na: a) osobowe (ja, ty, my, wy...), b) zwrotne (siebie, sobie, się ...), c) dzierżawcze (mój, moja, moje...), d) wskazujące (ten, ta, to, on, ów, tamten...), e) względne (który, która, które, jaki...), f) pytające (jaki? który?...), g) nieokreślne (ktoś, czyjś, jakiś...).