Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zaimek dzierżawczy

Język: polski
EJO 1999, 656 Definicja współczesna

Zaimek dzierżawczy. Pozycyjny (kontekstowy) wariant zaimka osobowego, występujący w pozycji przy rzeczowniku, a więc pełniący składniową funkcję określenia adnominalnego, czyli przydawki.

Cytaty

Zaimki dzierżawcze Oznaczają dzierżenie czyli własność czyję, i odpowiadają na pytanie czyj? Przymiotne: mój, twoj, jego, swój, nasz, wasz, ich.

NB. W 1szym przykładzie przed i, w 2gim przed lecz, widzimy kropkę, i te spójniki jak wszystkie inne, nie zrywają związku między okresami. Kładźmy ją więc gdzie się kończy wiązadło zdaniowe wyrazów, a w nich myśl zupełna. Tym sposobem nie nadużyjemy jej kładzenia, choćby nawet przed zaimkami ukazującemi, lub pytalnemi, lub dzierżawczemi.

Zaimki dzierżawcze są te, które zastępują miejsce osób dzierżących, czyli tych, których rzecz jaka jest własnością; te są: mój, moja, moje; twój, twoja, twoje; swój, swoja, swoje; nasz, nasza, nasze; wasz, wasza, wasze; jego, jéj, jego; ich.

Zaimki dzierżawcze są te, które oznaczają, w czyjem posiadaniu lub dzierżeniu znajduje się ta rzecz, o której mowa, np. ten kapelusz jest mój, ta książka jest twoja, on ma pióro swoje.

[Zajimki] Dzierżawcze.

Moj Moje-jé

Mojego Mojéch

Mojemu Mojém [...]

Twój Twoje-jé

Twojego Twojéch

Twojemu Twojém [...]

Je

Jego Jéch

Jemu Jém [...].

Jeżeli kto szuka i pyta nas, wnet zapytujemy: kto. co! kogo czego? Mamy zatem zajimek 1 szukający, 2 wskazujący bliżej, 3 wskazujący dalej, 4 wsk. najdalej, 5 osobisty Sam, 6 Względny który, 7 osobowy objasniający Ja, Ty, 8 Dzierżawczy, 9 przymiotnikowy Jaki, Jaka. Odp. Taki, Taka, 10 własności czyj, czyja; 11 nieokreslne rozmaite.

Мѣстоименія бываютъ: […] Притяжательныя, [zaimki] dzierżawcze, служатъ для означения принадлежности предмета къ одному изъ трехъ лицъ; таковы суть: mój, twój, swój, jego, jej, nasz, wasz, ich; напр. Oto mój stołek, wasza książka, jego pióro.

Zaimki dzierżawcze wyrażają posiadacza lub sprawcę czegoś, albo inaczej: określają do kogo należy lub w czyim posiadaniu (czyli dzierżeniu) pewien przedmiot się znajduje.