Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

stopień równy

Język: polski
EJP 1991, 334 Definicja współczesna

Stopniowanie. [...] Stopień równy jest neutralnym określeniem cechy (jakości): miły, silny, zielony.

Cytaty

Ilość przymiotu równą w kilku rzeczach z sobą porównanych, nazywamy stopniem równym, np. miód i cukier równie są słodkie.

O stopniowaniu przymiotników. Przymiotniki polskie stopniują się albo foremnie albo nieforemnie. Foremne stopniowanie robi się podług następujących prawideł. 1) Ze stopnia równego przerabia się wyższy przez wtrącenie przed i lub y głoski sz, po czém i na y zamienić należy [...]; z tego zaś przez dodanie na początku głoski naj, albo po staropolski na, powstaje najwyższy [...].

Piérwszy stopień nazywa się równy: że tylko dajemy, przyznajemy pewną wartość bezwzględną, bez porównywania z drugiemi podobnemi przedmiotami np. woda źrzódlana jest słodka.

Własności czyli przymioty rzeczom przyzwoite lub służące, nie są im w jednakowéj doskonałości udzielone, ale podług różności rzeczy, różnie ucieniowane, to jest: udoskonalone lub upośledzone; stąd powstaje stopniowanie i stopnie [...]. Grammatycznych mamy w języku naszym tylko cztéry, te zowią się: równy, wyższy, najwyższy i przenajwyższy; np. święty, świętszy, najświętszy i przenajświętszy.

Gdy się jakiéj rzeczy tylko prosty przymiot nadaje, nie porównując go z tymże samym przymiotem innych rzeczy, na tedy mówimy, że ten przymiotnik położony jest w stopniu równym, bez żadnego względu na jego doskonałość, lub niedoskonałość, np. nóż ostry.

Stopień równy oznacza przymiot jakiéjś osoby lub rzeczy, bez względu na przymiot innych osób lub rzeczy.

Степеней три: 1. Положительная, [stopień] równy, означаетъ качество или признакъ предмета просто, безъ всякаго сравненія съ другимъ предметомъ, подобное качество имѣющимъ, напр. dobry człowiek, góra wysoka, oko czarne.