Historical dictionary
of grammatical terms online

stopień wyższy

Language: polski
EJP 1991, 334 Contemporary definition

Stopniowanie. [...] Stopień wyższy sygnalizuje większe od neutralnego natężenie cechy: milszy, silniejszy, bardziej zielony.

Quotations

Gradus, stopnie, trzy ich liczą: Gradus positivus, stopień rowny. Comparativus, wyzszy. superlativus, najwyzszy.

Ilość przymiotu większą w jednéj rzeczy niż w drugiéj z nią porównanéj zowiemy stopniem wyższym, np. miód i cukier słodsze są od mleka.

O stopniowaniu przymiotników. Przymiotniki polskie stopniują się albo foremnie albo nieforemnie. Foremne stopniowanie robi się podług następujących prawideł. 1) Ze stopnia równego przerabia się [stopień] wyższy przez wtrącenie przed i lub y głoski sz, po czém i na y zamienić należy [...]; z tego zaś przez dodanie na początku głoski naj, albo po staropolski na, powstaje najwyższy [...].

Drugi stopień nazywa się wyższy dlatego: że porównywając jeden z drugim przedmiotem, jednemu z nich przyznajemy wyższość nad drugim np. mléko słodsze od wody źrzódlanej. Ten stopień oznacza téż i niższość w porównaniu z drugim przedmiotem np. ten stołek niższy od stołu. Ale ponieważ zasada tego względu w myśli jest jedna; przeto stopień ten zawsze wyższym nazywać się będzie.

Przymiotniki mają trzy stopnie […]. Przymiotniki drugiego stopnia wyrażają przymiot lub własność w stopniu wyższym w porównaniu z przymiotnikiem piérwszego stopnia.

Mamy trzy stopnie.

1.stopień równy: — pilny,

2.stopień wyższy: — pilniejszy,

3.stopień najwyższy: — najpilniejszy.

Stopień wyższy kładzie się, kiedy wyrazić chcemy, że przymiot jednej rzeczy jest doskonalszy, wyższy, pełniejszy, aniżeli drugiéj; do połączenia zaś wyrazów porównywanych, używamy przyimków: od (ode), nad (nade), oraz wyrazów: niż, niźli, niżeli, aniżeli.

Stopniowanie przymiotników.

Przymiotniki mają trzy stopnie (gráos): stopień równy — gráo positivo, stopień wyższy — gráo comparativo i stopień najwyższy — gráo superlativo; na prz .: pilny—pilniejszy—najpilniejszy; wysoki— wyższy—najwyższy; piękna—piękniejsza—najpiękniejsza.

Przymiotniki ulegają stopniowaniu (lecz nie wszystkie): stopień równy: czysty, stopień wyższy: czystszy, stop. najwyższy: najczystszy. Jest to stopniowanie proste.

PRZYMIOTNIK—ADJECTIVUL

Gradele de comparație.

Adjectivele au 3 grade de comparație: równy (pozitiv), wyższy (comparativ), najwyższy (superlativ).