Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

stopień wyższy

Język: polski
EJP 1991, 334 Definicja współczesna

Stopniowanie. [...] Stopień wyższy sygnalizuje większe od neutralnego natężenie cechy: milszy, silniejszy, bardziej zielony.

Cytaty

Wyższy stopień formuje się dodając do Równego pomocnika plus, n. p. sage mądry, plus sage mędrszy.

[Gradus] Comparativus. [Stopień] Wyższy.

Ilość przymiotu większą w jednéj rzeczy niż w drugiéj z nią porównanéj zowiemy stopniem wyższym, np. miód i cukier słodsze są od mleka.

O stopniowaniu przymiotników. Przymiotniki polskie stopniują się albo foremnie albo nieforemnie. Foremne stopniowanie robi się podług następujących prawideł. 1) Ze stopnia równego przerabia się [stopień] wyższy przez wtrącenie przed i lub y głoski sz, po czém i na y zamienić należy [...]; z tego zaś przez dodanie na początku głoski naj, albo po staropolski na, powstaje najwyższy [...].

Porównywámy częstokroć osoby i rzeczy ze sobą pod względem przyznawanych jim przymiotów, których stopień może być większy w jednéj rzeczy od stopnia tego samego przymiotu w drugiéj rzeczy. Dlá tego gramatycy słusznie pod tym względem dzielą przymiotniki na trzy stopnie, które nazywają: równym (positivus), wyższym (comparativus) i najwyższym (superlativus) [...].

[…] Jimiesłów od słowa zetrę jest starsi, który w swojim brzmieniu nie różni się od stopnia wyższego starsi, przymiotnika stary […].

Stopień wyższy oznacza, że przymiot w jednéj rzeczy jest w daleko większéj sile, niż w téj, z którą ją porównywamy.

Przymiotnik ma trzy stopnie: równy, wyższy, najwyższy.

Stopień wyższy oznacza, że jaka rzecz lub osoba ma więcéj lub mniéj przymiotu od innéj.

Przymioty i własności różnych osób lub rzeczy, porównywane ze sobą, mogą być albo jednakowe czyli w równym stopniu, albo też różnią się stopniem pomiędzy sobą, to jest jeden przedmiot posiada je w stopniu wyższym aniżeli drugi.

Formy gramatyczne, służce do oddania tych odcieni przymiotów, nazywamy stopniami: równym, wyższym i najwyższym; samą zaś odmianę - stopniowaniem przymiotników; np. stary, starszy, najstarszy.

Przymiotnik. Stopniowanie przymiotników. Stopniowanie względne i bezwzględne. Stopniowanie proste i opisowe. Stopień równy, wyższy i najwyższy.

Stopnie - formy, wyrażające względną lub bezwzględną intensywność cechy: 1) ★równy (positivus), 2) ★wyższy (comparativus) i 3) ★najwyższy (superlativus).

Wyższy stopień, p. stopniowanie.