terminów gramatycznych online
stopień wyższy
Stopniowanie. [...] Stopień wyższy sygnalizuje większe od neutralnego natężenie cechy: milszy, silniejszy, bardziej zielony.
Cytaty
Ilość przymiotu większą w jednéj rzeczy niż w drugiéj z nią porównanéj zowiemy stopniem wyższym, np. miód i cukier słodsze są od mleka.
O stopniowaniu przymiotników. Przymiotniki polskie stopniują się albo foremnie albo nieforemnie. Foremne stopniowanie robi się podług następujących prawideł. 1) Ze stopnia równego przerabia się [stopień] wyższy przez wtrącenie przed i lub y głoski sz, po czém i na y zamienić należy [...]; z tego zaś przez dodanie na początku głoski naj, albo po staropolski na, powstaje najwyższy [...].
Aby zrobić Stopień wyższy, do głoski pierwiastkowej lub zamienionej w Przymiotniku męzkim Stopnia wyższego, daje się sz z samogłoską rodzajową y, a, e, a to wyrzuciwszy i lub y końcowe, jeśliby przymiotnik nie kończył się na spółgłoskę.
Stopień wyższy oznacza, że osoby i rzeczy, których przymiot porównywamy, mają wprawdzie jeden i ten sam przymiot, lecz jedna z nich posiada go więcej niż druga, np. Jan jest pilniejszy od Pawła. To znaczy, że Jan i Paweł posiadają wprawdzie przymiot pilności, lecz Jan posiada tego przymiotu więcej niż Paweł. Wieża jest wyższa aniżeli do. Koń jest mocniejszy aniżeli osieł.
Stopień wyższy urabiamy w ten sposób, że do źródłosłowu przymiotnika, który otrzymujemy po odrzuceniu końcówki 1. przyp. licz. poj. dodajemy przyrostek szy, sza, sze; lub ejszy, ejsza, ejsze; np. nowy-a-e, źródłosłów now, stopień wyższy: now-szy-sza-sze. Słaby, słab-szy-sza-sze; ścisły, ściśl-ejszy-ejsza-ejsze; bystry, bystrz-ejszy-ejsza-ejsze.
Степеней три: [...] 2. Сравнительная, [stopień] wyższy, показываетъ въ большемъ или меньшемъ видѣ качество или признакъ одного предмета въ сравненіи съ другимъ ему подобнымъ, напр. Pan przyjąłeś na siebie ważniejszy obowiązek niż on. To sukno jest czarniejsze od tamtego. Brat mój jest wyższy od ciebie.
Przymiotniki ulegają stopniowaniu (lecz nie wszystkie): stopień równy: czysty, stopień wyższy: czystszy, stop. najwyższy: najczystszy. Jest to stopniowanie proste.