terminów gramatycznych online
słowo zaimkowe
Cytaty
Słowa [...] są wielorakie. Verbum activum. Słowo czynne. Verbum passivum. Słowo bierne. Verbum deponens. Słowo pokładne, które ma zakończenie bierne (terminationem passivam) à znaczenie czynne (significationem activam). Verbum auxiliare. Słowo posiłkowe. Verbum regulare. Słowo foremne. Verbum irregulare. Słowo nie foremne. Verbum personale. Słowo osobiste. Verbum impersonale. Słowo nie osobiste. Verbum neutrum. Słowo nijakie, t.[to] j. [jest] ani czynne, ani bierne. Verbum frequentativum, Carisio, iterativum. Słowo częstotliwe, czyli powtorzyste. Verbum reciprocum. Słowo zaimkowe etc. etc.
Słowo zaimkowe: bielić się, wyleżeć się, i t. d. czasuje się z zaimkiem się, nieodmiennym przez wszystkie Formy, Czasy, Liczby, Osoby, Rodzaje.
TRYB BEZ-OKOLICZNY (Tryb Szósty). Teraźniejszy czynny. Znać się. Pobić się. Pocić się. Nauczyć się. Teraźniejszy bierny (40). Przeszły czynny. Było się znać abo Znać się było. [...] Przyszły czynny. Mając się znać. Mając się pobić [...] (40). Słowa zaimkowe nie czasują się biernie.
Słowa zaimkowe, formę bierną zastępujące, mając przy sobie 1szy przyp. przymiotnika „który", mogą się zmieniać na imiesłów bierny. Np. Owad czerwcem zwany (zam. który się zowie czerwcem) znajduje się na korzonkach rozmaitych drobnych roślin.
[...] W łacinie mámy tak zwane verba deponentia, to jest słowa mające formę bierną, lecz składające czyli pozbywające się znaczeniá biernego i przechodzące w znaczenie słów czynnych lub nijakich [...]. Takowym słowom pod względem formy odpowiadają polskie słowa używające się zawsze z zajimkiem śę; np. raduje sę [...] itd., które nazywamy słowami zajimkowemi [...].
[…] S przyjimkiem o używá się słowo zajimkowe obędę śę […].
Inne znowu słowa utworzyły z zaimkiem się wyrażenia stałe, nierozłączne, tak dalece, iż słowo bez zaimka zwrotnego nie używa się już wcale; np. śmiać się z kogoś, spodziewać się czegoś, opiekować się kimś, bać się kogoś lub czegoś, chełpić się z czego, i t. p. Słowa takie nazywają się zaimkowemi.