Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo zaimkowe

Język: polski

Cytaty

[...] W łacinie mámy tak zwane verba deponentia, to jest słowa mające formę bierną, lecz składające czyli pozbywające się znaczeniá biernego i przechodzące w znaczenie słów czynnych lub nijakich [...]. Takowym słowom pod względem formy odpowiadają polskie słowa używające się zawsze z zajimkiem śę; np. raduje sę [...] itd., które nazywamy słowami zajimkowemi [...].

[…] S przyjimkiem o używá się słowo zajimkowe obędę śę […].

Podziały słowa są na: [...] zaimkowe również jak słowa zwrotne łączą się z zaimkiem się, ale są to słowa nijakie, nie pokazujące działania, i nie zwracające go na drugich ani na siebie, i zaimek się przy takich słowach na siebie zmieniony być nie może, np. trwożę się, modlę się.

Глаголы по значенію своему раздѣляются на залоги, которые суть: [...] 5) Глаголы общаго залога, słowa zaimkowe, принимаютъ также się, но безъ этой частицы не употребляются. Они имѣютъ значеніе дѣйствительнаго или средняго залога, напр. bać się (kogo? czego?) kłaniać się (komu?) имѣютъ значеніе дѣйствительныхъ, uśmiechać się, pysznić się, имѣютъ значеніе средняго залога.

Inne znowu słowa utworzyły z zaimkiem się wyrażenia stałe, nierozłączne, tak dalece, iż słowo bez zaimka zwrotnego nie używa się już wcale; np. śmiać się z kogoś, spodziewać się czegoś, opiekować się kimś, bać się kogoś lub czegoś, chełpić się z czego, i t. p. Słowa takie nazywają się zaimkowemi.