of grammatical terms online
imiesłów
Participium (imiesłów). Niefinitywna (nieosobowa) forma czasownika będąca syntaktycznym derywatem regularnie tworzonym od form osobowych.
Quotations
Części mowy nazywają się po polsku i po łacinie, jak następuje:
Iwsza: Wykrzyknik (Interjectio), np. ach! [...]
Xta: Imiesłów (Participium), np. pisany, czytany, piszący, czytający i t. d.
O Imiesłowach (Participia). [...]
A. Wyrazy do 10tej części mowy należące dlatego nazywają się Imiesłowy, że oznaczają Imiona od słów pochodzące, np. czytany, czytający, pochodzą od słowa czytać.
Imiesłów, participium.
Imiesłów z dodanym do niego rządem, gdy następuje bezpośrednio po rzeczowniku, z którym się zgadza, nie oddziela się przecinkiem.
[...] Wyrazy hortatus, napomɳáł, napoⴅináł są jimiesłowami, wyrazy zaś napoⴅinać, ermahnen są rzeczownikiem słównym, który nazywámy po staremu trybem bezokolicznym, prof. Małecki wyrazem bezokolicznym. Spółgłoskę m [...], jako téż formę słówną będę nazywámy słowem posiłkowym, prócz którego posługuje się także język nasz słowem mám, jako słowem posiłkowym.
[...] Jimiesłów bierny bez pojimka s końcówką rodzaju nijakiego o jest w dzisiejszéj polszczyznie jedyną formą tak zwanego w łacinie słowa składającego (verbum deponens), to jest pozbywającego się znaczeniá biernego i przybierającego znaczenie czynne słowa nieosobistego na wzór łacińskich jimiesłowów [...].
Imiesłów jest to część mowy odmienna, która pochodzi od słowa, a odmienia się jak przymiotnik.
Dalej ukazuje nam się często czasownik w postaci przymiotnika; np. piszący-a-e, pisany-a-e, były-a-e. Formy takie nazywamy imiesłowami, to znaczy: w połowie imionami przymiotnemi, w połowie słowami czyli czasownikami.
Imiesłowy (participios).
Wyrazy, utworzone z czasowników a podobne kształtem swym do przymiotników albo do przysłówków, nazywają się imiesłowy.