Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

imiesłów

Język: polski
EJO 1999, 420 Definicja współczesna

Participium (imiesłów). Niefinitywna (nieosobowa) forma czasownika będąca syntaktycznym derywatem regularnie tworzonym od form osobowych.

Cytaty

Dwa są imiesłowy u Anglików, jakośmy w czasowaniach widzieli czasu térazniéjszego i przeszłégo.

Kiedy w Polskim języku używamy Imiesłowów, usłyszawszy, ujrzawszy i tym podobnych w znaczeniu czynném, do Imiesłowa czasu przeszłégo Anglicy dodają having; w biérnym beeing, który osobliwie ostatni w wierszach prawie zawsze, a czasem i w prozie opuszcza się.

Części mowy nazywają się po polsku i po łacinie, jak następuje:

Iwsza: Wykrzyknik (Interjectio), np. ach! [...]

Xta: Imiesłów (Participium), np. pisany, czytany, piszący, czytający i t. d.

O Imiesłowach (Participia). [...]

A. Wyrazy do 10tej części mowy nale­żące dlatego nazywają się Imiesłowy, że oznaczają Imiona od słów pochodzące, np. czytany, czytający, pochodzą od słowa czytać.

Imiesłów, participium.

Imiesłowy [!], od słów pochodzące, posiłkowych, czynnych biernych i cierpiętliwych.

Ze słów bez wyjątku wszystkich, w czasach teraźniejszych i przeszłych z trzeciej mnogiej, tworzą się pojedyńczo mnogie jmiesłowy, a w przyszłych czasach nie mamy jmiesłowu, z wyjątkiem jednak dwóch słów posiłkowych; Będę i Mam być.

Osobną część mowy naznaczam dla jimiesłowów; bo ważną bardzo rolę odgrywają w całej budowie mowy polskiej. I chociaż przypadkują się podobnie jak przymiotniki; ale inne końcówki, inne działanie i własność mają: bo używają się często nie tylko zamiast słów, ale też zamiast przymiotników i nawet rzeczowników, przez co czynią mową bardziej ozdobną i piękną.

Przymiotnik Stary ra, re. Słowo cierpiętl. Starzec, rzeczownik także Starzec, jim. ze-Starzały ła, łe.

Imiesłów (Participio)

Czynny (Presente - Activo) | Bierny (Passado - passivo)

tendo - mając | tido - miany