terminów gramatycznych online
imiesłów
Participium (imiesłów). Niefinitywna (nieosobowa) forma czasownika będąca syntaktycznym derywatem regularnie tworzonym od form osobowych.
Cytaty
Dwa są imiesłowy u Anglików, jakośmy w czasowaniach widzieli czasu térazniéjszego i przeszłégo.
Kiedy w Polskim języku używamy Imiesłowów, usłyszawszy, ujrzawszy i tym podobnych w znaczeniu czynném, do Imiesłowa czasu przeszłégo Anglicy dodają having; w biérnym beeing, który osobliwie ostatni w wierszach prawie zawsze, a czasem i w prozie opuszcza się.
Imiesłów (czyli sposób okréślający) wyraża stan lub działanie w postaci Przymiotnika lub Przysłówka, a służy do okréślenia Rzeczownika lub Czasownika; np. Będąc na polowaniu, zabiłem wilka.
Imsł.
Imiesłowy są tak nazywane, że są poczęści słowami, poczęści imionami i przymiotnikami. Jest ich dwa: imiesłów czasu teraźniejszego i imiesłów czasu przeszłego.
Jeżeli imiesłów rządzi przypadkiem czwartym na mocy udzielonéj mu przez słowo, od którego pochodzi w takim razie przestając być rzeczownikiem, traci przedimek i przyimek of.
[...] Wyrazy hortatus, napomɳáł, napoⴅináł są jimiesłowami, wyrazy zaś napoⴅinać, ermahnen są rzeczownikiem słównym, który nazywámy po staremu trybem bezokolicznym, prof. Małecki wyrazem bezokolicznym. Spółgłoskę m [...], jako téż formę słówną będę nazywámy słowem posiłkowym, prócz którego posługuje się także język nasz słowem mám, jako słowem posiłkowym.
[...] Jimiesłów bierny bez pojimka s końcówką rodzaju nijakiego o jest w dzisiejszéj polszczyznie jedyną formą tak zwanego w łacinie słowa składającego (verbum deponens), to jest pozbywającego się znaczeniá biernego i przybierającego znaczenie czynne słowa nieosobistego na wzór łacińskich jimiesłowów [...].
Imiesłowy [!], od słów pochodzące, posiłkowych, czynnych biernych i cierpiętliwych.
Ze słów bez wyjątku wszystkich, w czasach teraźniejszych i przeszłych z trzeciej mnogiej, tworzą się pojedyńczo mnogie jmiesłowy, a w przyszłych czasach nie mamy jmiesłowu, z wyjątkiem jednak dwóch słów posiłkowych; Będę i Mam być.
Osobną część mowy naznaczam dla jimiesłowów; bo ważną bardzo rolę odgrywają w całej budowie mowy polskiej. I chociaż przypadkują się podobnie jak przymiotniki; ale inne końcówki, inne działanie i własność mają: bo używają się często nie tylko zamiast słów, ale też zamiast przymiotników i nawet rzeczowników, przez co czynią mową bardziej ozdobną i piękną.
Przymiotnik Stary ra, re. Słowo cierpiętl. Starzec, rzeczownik także Starzec, jim. ze-Starzały ła, łe.
Imiesłowy (participios).
Wyrazy, utworzone z czasowników a podobne kształtem swym do przymiotników albo do przysłówków, nazywają się imiesłowy.
Imiesłów (Participio)
Czynny (Presente - Activo) | Bierny (Passado - passivo)
tendo - mając | tido - miany