Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wyraz cudzoziemski

Język: polski

Cytaty

Ui. W wyrazach cudzoziemskich brzmi rozdzielnie, n.p. Jezuit Jezuita dżezuit, takoż po q i w następujących po g; anguish smutek anguisz, to distinguish rozróżnić tu distinguisz [...].

Oprócz tego podziału dzielą się jeszcze wyrazy na: [...] 6) cudzoziemskie, tj. z cudzoziemskiego języka do polskiego przybrane, np. monarcha (z gr.), lichtarz (z niem.), Teodor (z gr.), approbować (z łaciń.).

[...] Wyrazy przyswojone przez ge w swoim języku pisanem zaleca Kopczyński pisać przez długie j […]. Feliński zaś każe pisać przez gie […]. Gdzie zaś w wyrazach cudzoziemskich jest gi, my je téż w przyswojonych zachowujmy […].

Przekładamy wyrazy, aby nadać potoczystość; dopisujemy, aby stać się zrozumiałymi; wymazujem dla zwięzłości i skrócenia; bierzemy jedne za drugie, abyśmy przedmiot właściwiéj skreślili; używamy wreszcie wyrazów cudzoziemskich, abyśmy niemi brak własnych zastąpili.

Wyraz [...] cudzoziemski, to jest z obcego języka do polskiego przybrany, np. milion, dyktować, rewers i t. d..

Imię albo raczéj wszelki wyraz z obcego języka do polskiego przybrany, zowie się cudzoziemskim.

[…] Jidąc więc za tą analogiją, pisać i wymáwiać powinniśmy wszystkie wyrazy cudzoziemskie niesłowiańskie przez czyste i […].

Dwie te samogłoski piszą się w wyrazach czystopolskich, odpowiadające im zaś zgłoski, mają najczęściéj miejsce w wyrazach cudzoziemskich.

W wyrazach cudzoziemskich zachowujemy podwójną spółgłoskę etymologiczną, o ile wymawianie jej energiczne i przeciągłe daje się słyszeć.