terminów gramatycznych online
wyraz cudzoziemski
Cytaty
Ui. W wyrazach cudzoziemskich brzmi rozdzielnie, n.p. Jezuit Jezuita dżezuit, takoż po q i w następujących po g; anguish smutek anguisz, to distinguish rozróżnić tu distinguisz [...].
Żeby wyraz nowo utworzony dla każdego był jaśnym i zrozumiałym; tak np. wyraz cudzoziemski egoista jest lepiej na polski przetłumaczony przez samolubca niż samoistca, albo wiasnomiętnik.
Oprócz tego podziału dzielą się jeszcze wyrazy na: [...] 6) cudzoziemskie, tj. z cudzoziemskiego języka do polskiego przybrane, np. monarcha (z gr.), lichtarz (z niem.), Teodor (z gr.), approbować (z łaciń.).
[...] Wyrazy przyswojone przez ge w swoim języku pisanem zaleca Kopczyński pisać przez długie j […]. Feliński zaś każe pisać przez gie […]. Gdzie zaś w wyrazach cudzoziemskich jest gi, my je téż w przyswojonych zachowujmy […].
W wyrazach cudzoziemskich nie zmiękcza się, 156, 407.
CUDZOZIEMSKIE wyrazy. Obacz Wyrazy.
WYRAZY cudzoziemskie, 155, 156, 159, 397, 493.
Przekładamy wyrazy, aby nadać potoczystość; dopisujemy, aby stać się zrozumiałymi; wymazujem dla zwięzłości i skrócenia; bierzemy jedne za drugie, abyśmy przedmiot właściwiéj skreślili; używamy wreszcie wyrazów cudzoziemskich, abyśmy niemi brak własnych zastąpili.
Wyraz [...] cudzoziemski, to jest z obcego języka do polskiego przybrany, np. milion, dyktować, rewers i t. d..
Imię albo raczéj wszelki wyraz z obcego języka do polskiego przybrany, zowie się cudzoziemskim.
[…] Jidąc więc za tą analogiją, pisać i wymáwiać powinniśmy wszystkie wyrazy cudzoziemskie niesłowiańskie przez czyste i […].
Ze względu na pochodzenie wyrazy bywają: pierwotne i pochodne, oraz swojskie i cudzoziemskie. Pierwotne są to wyrazy, które od innych nie pochodzą […]; pochodne, które od innych wyrazów pochodzą […]; swojskie t.j. właściwie polskie […]; cudzoziemskie, są to wyrazy z cudzoziemskiego języka do polskiego przybrane [...].
Dwie te samogłoski piszą się w wyrazach czystopolskich, odpowiadające im zaś zgłoski, mają najczęściéj miejsce w wyrazach cudzoziemskich.
O cudzoziemskich wyrazach postanowienie tejże komis. eduk.
[Komis. ed. Tow. Prz. nauk] "Wyrazy cudzoziemskie: Julia, Fabian, Scypion, Idamia, Niobe i t. p. takim sposobem zgodnie z pisownią języków, z których pochodzą pisać się powinny; nigdy zaś Fabijan, Scypijon, Idamija, Nijobe, Grecy-ja, Komedyja, Azyja i t. p., ani też przez mylne użycie spółgłoski j i t. p."
Wyrazy cudzoziemskie, na: or, mianowicie łacińskie, jak: aktor, faktor, humor, doktor, rektor, dyrektor, należy pisać stale przez o.
W wyrazach cudzoziemskich zachowujemy podwójną spółgłoskę etymologiczną, o ile wymawianie jej energiczne i przeciągłe daje się słyszeć.
W wyrazach cudzoziemskich zachowujemy podwójną spółgłoskę etymologiczną, o ile wymawianie jej daje się słyszeć, np. ballada, belladona [...].