Historical dictionary
of grammatical terms online

przysłówek

Language: polski
EJP 1991, 278 Contemporary definition

Przysłówek jest częścią mowy skupiającą wyrazy, których prymarną funkcją jest funkcja określenia adwerbalnego.

Quotations

P. Wiele jest we francuskim takowych Części Mowy? O. Dziewięć: Imie le Nom; Artykuł l'Article; Zaimek le Pronom; Czynosłowo le Verbe, Uczestnistwo le Participe, Przysłowek l'Adverbe, Przekładka la Préposition, Złączka la Conjonction, Zawołanie l'Interjection.

Po Czynosłowie (le Verbe) mieści się zaraz Przysłowek (l’Adverbe) [...]. P. Czy [s]ię to za[c]howuje we wszystkich Czynosłow Czasach? O. Tak jest; tylko w Składanych Czasach, Przysłowek kładzie się po Czynosłowie Pomagającym, a przed Czynosłowem własnym. Napr. vous avez bien fait, dobrze to zrobiliście.

P. Co to jest Przysłowek? O. Jest słowko, ktore się ani spadkuje, ani sposobi, ani żadnego rodzaju nie ma, a wyraża innego słowa jaką okoliczność, lub sposob. Naprz. [...] justement.

P. Wielorakie są Przysłowki? O. Ogołem mowiąc dwojakie. Nieskładane i Składane. Pierwsze jako to: justement, hier, beaucoup. Drugie jako to: pour le présent, à l'avenir [...].

Części mowy nazywają się po polsku i po łacinie, jak następuje:

Iwsza: Wykrzyknik (Interjectio), np. ach! [...]

IVty: Przysłówek (Adverbium), np. źle, dobrze, pięknie, i t. d.

Tak np. niektóre wyrazy nazywamy Rzeczownikami, a to dla tego, że one oznaczają imiona rzeczy, drugie zaś nazywamy Przysłówkami, dla tego, że one się pospolicie przy słowach kładź zwykły.

Nieforemnie stopniają się te Przysłowki, których stopień drugi nie ma prawie żadnego podobieństwa z pierwszym, np. dobrze, lepiej; źle, gorzej; mało, mniej; lekko, lżej; wiele, więcej.

Przysłowki są tak nazwane że się pospolicie kładą przy słowie, chociaż się często także znajdują obok przymotników i przysłowków. Największa ich liczba formuje się z przymiotników przez dodanie ly.

Miejsce przysłówka jest tuż obok wyrazu, którego znaczenie jest przezeń bliżej określone. Szykują się one zazwyczaj przed przymiotnikami, po słowach, a w czasach składanych pomiędzy słowem posiłkowem a imiesłowem.

Przysłówek jest to część mowy nieodmienna, która się odnosi do słowa i określa je. [...] Przysłówek jest przymiotem słowa, jak przymiotnik jest przymiotem rzeczownika, i musi odpowiedzieć na jedno z tych czterech pytań, czy? jak? gdzie? kiedy?.

Części mowy, któremi odpowiadamy na pytania: jak? odkąd? dokąd? jak często? ile razy? i t. d., a które służą do bliższego określenia czasowników (słów) i przymiotników nazywają się przysłówkami.

PRZYSŁÓWEK—ADVERBUL

Adverbul servește pentru determinarea locului (blisko — aproape), timpului (dawno — de mult), și modului (łatwo — ușor).

[Przysłówek służy do określania miejsca (blisko - aproape), timpului (dawno - de mult) i sposobu (łatwo - ușor).]