of grammatical terms online
wyraz złożony compositum
Wyraz złożony. Morfologicznie złożona jednostka leksykalna, oparta na dwu lub więcej rdzeniach. W zależności od struktury w. z. wyróżnia się w pol. tradycji słowotwórczej ich 3 typy: zrost, zestawienie, złożenie.
Quotations
Oprócz tego podziału dzielą się jeszcze wyrazy na: [...] 2) złożone, które się z kilku wyrazów składają, np. przed-mieście, miodo-płynny, który-kolwiek.
[...] Wszelki wyraz, czy złożony, czy niezłożony, pisać się ma osobno do drugiego; to jest między jednym a drugim wyrazem próżne pole ma środkować.
Zgłoskuje się zawsze tak, iżby zgłoska, czyli część wyrazu kończyła się na samogłoskę wyjąwszy w wyrazach złożonych; n. p. pie-szo, od-był.
(-) Łącznik kładzie się albo przy części wyrazu, którego koniec przenosi się do drugiego wiérsza, albo służy do połączenia dwóch, lub więcéj wyrazów, nie stanowiących wyrazu złożonego […].
Wyrazy rozdać, nieszczęście […], mogą być rozdzielone każdy na dwa oddzielne wyrazy: roz i dać, nie i szczęście […]; takie wyrazy nazywają się złożonemi. Lecz wyrazy dać szczęście, dzielić, miód, płynny, nie mogą być rozłożonemi, i dla tego nazywają się prostemi, niezłożonemi.
Wyrazy ze względu na skład są: złożone, które się z kilku wyrazów składają, np. od-dać; niezłożone czyli proste, które się z kilku wyrazów nie składają, np. dać.
[Onufry Kopczyński]"W wyrazach złożonych, a mających ostatnią zgłoskę jedno-sylabną, przedłuża się trzecia od końca, a skracają się dwie ostatnie; np. Włādysław, Bōlesław, Nōwogrod i t. d.".
W ogóle dziś pisownia wymaga zachować tę różnicę, tylko co do brzmień właściwych, każdej głosce; przed wszystkiemi dźwięcznemi spółgłoskami w osobnych i złożonych wyrazach bez warunku wszędzie się pisze be i bez; a w innych bezdźwięcznych wyrażali, uważać co spotka w składzie tychże, czy pierwszą będzie z czy s taką przyjmie dla zgodzenia z wymową.
III. Wyrazy ze względu na budowę słowotwórczą: A. ★proste (simplicita), t. j. składające się z jednego rdzenia [...] B. ★złożone (composita), składające się z dwu lub więcej rdzeni. 1) ★zestawienia, złożone z dwu luźnych, odmieniających się samodzielnie wyrazów oznaczających jedno wyobrażenie, np. Dzikie Pola.
Prócz wyrazów pojedynczych ma polszczyzna wyrazy złożone. Są to wyrazy, w których skład wchodzą dwa rdzenie, np. wiarygodny, wiarołomny, Białystok, białostocki.