terminów gramatycznych online
rzeczownik swojski
Język: polski
Cytaty
Wszelkie rzeczowniki żywotne, czy swojskie, czy cudzoziemskie, znaczące płeć męską lub wyobrażenie męskie, są rodzaju męskiego.
[...] W wieku XVI., kiedy poczucie ducha mowy było silne, nie tylko nie dodawano nigdy końcówki a rzeczownikom swojskim rodz. męsk. ale nawet od łacińskich odrzucano końcówkę obcą um, i naginając je do swojszczyzny, dodawano im końcówki swojskie; dziś przeciwnie, nie tylko obcym dodają niektórzy pisarze końcówkę a, ale nawet niektórym swojskim, mianowicie, urzęda, okręta [...].
[...] W téj okoliczności, a bynajmniéj we wpływie łaciny, zdaje mi się być práwdziwá i jistotná przyczyna, dlá któréj za analogiją rzeczowników swojskich [...] okręt, okręta przechodzą rzeczowniki cudzoziemskie w liczbie pojedyńczéj do rodzaju męzkiego, w liczbie mnogiéj do rodzáju nijakiego, zwłászcza takie, które kończą dopełniácz liczby pojedyńczéj na u, a nie na a [...].
Rzeczownik podług przedmiotu, jaki oznacza, może być: [...] Swojski, jest to wyraz szczeropolski: widowisko [...] Cudzoziemski, jest to wyraz obcy, w mowie polskiéj używany: teatr [...].
Rzeczowniki zarówno swojskie jak i przyswojone z łaciny z przyrostkiem w mianowniku liczby pojedynczej -anin, np. ziemianin, włościanin, dworzanin, mieszczanin, Kaliszanin, Krakowianin [...], mają deklinację liczby pojedynczej prawidłową [...].