Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik cudzoziemski

Hasło w cytatach: rzecz. cudzoziemskie, rzeczowniki cudzoziemskie
Język: polski

Cytaty

Rzeczowniki cudzoziemskie, nazwiska rozmaitych budowli, mieszkań, placów, roślin drobniejszych, kruszców, metali, kamieni pospolitych i drogich, potraw nietęgich.

§. 183. Przyp. IV. licz. poj. i w tym wzorze kończy się na ę, np. tę różę, studnię, wyobraźnię, tę pracę, władzę, puszczę. Tylko rzeczowniki na i, jak pani, bogini, ksieni, i cudzoziemskie na ya, ia, jak tragedya, fantazya, religia, Zofia, Marya, mają tu zawsze zakończenie ą, więc tę panią, boginią, tę tragedyą, religią, Zofią.

Nim przystąpim do rozwáżaniá przemián rzeczowników cudzoziemskich, jakim zwykle podlegają, przechodząc w dziedzinę naszego języka, zastanowić nám się piérwéj wypádá nad jich pisownią w7 naszym języku, którá ściśle się wiąże z jich fonetyczną przemianą.

[...] W téj okoliczności, a bynajmniéj we wpływie łaciny, zdaje mi się być práwdziwá i jistotná przyczyna, dlá któréj za analogiją rzeczowników swojskich [...] okręt, okręta przechodzą rzeczowniki cudzoziemskie w liczbie pojedyńczéj do rodzaju męzkiego, w liczbie mnogiéj do rodzáju nijakiego, zwłászcza takie, które kończą dopełniácz liczby pojedyńczéj na u, a nie na a [...].

Rzeczownik podług przedmiotu, jaki oznacza, może być: [...] Swojski, jest to wyraz szczeropolski: widowisko [...] Cudzoziemski, jest to wyraz obcy, w mowie polskiéj używany: teatr [...].

[...] także niektóre rzecz. cudzoziemskie rodz. męskiego upodobniły się do powyższych np. gusta [...].