Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

osoba druga

Język: polski
EJO 1999, 414 Definicja współczesna

Osoba. Kategoria gramatyczna o funkcji wskazującej (deiktycznej), jeden z podstawowych środków jęz. aktualizacji wypowiedzenia. [...] Pierwsza os. identyfikuje partycypanta zdarzenia z mówiącym, druga - ze słuchaczem, trzecia - wskazuje, iż partycypant zdarzenia nie jest identyczny z żadnym z uczestników aktu porozumiewania się językowego.

Cytaty

Owszem własność Rossyjskiego języka unika tęskliwej litery И. gdy ta z kończenia słow sposobu nieskończonego (ex terminatione verborum modi infinitivi) i z drugiej osoby małej liczby dawno wytrącona, i zamiast писати, pisać [...] zażywają, писать.

Pochodzące od imion [...] w drugiej osobie przemieniają Ж. na Д. albo З. Смердъ smród, смержу śmierdzę, смердишь śmierdzisz.

W przeszłym niedoskonałym słowa proste wtórego sprzężenia przemieniają ШЬ. drugiej osoby na ЛЪ. Браню wojuję, брянилъ wojował.

Druga osoba l. p. formuje się zawsze z trzeciej osoby l. p. czasu teraźniejszego trybu oznajmującego, ale rozmaitym sposobem.

1wsza i 2ga osoba l.m. formuje się zawsze z drugiej trybu rozk., np. znaj, znajmy, znajcie; ciągnij, ciągnijmy, ciągnijcie, i t. d.

Zaimki osobowe są te, które oznaczają osoby. Takiemi są: Ja, ty, on. Ja oznacza osobę, która mówi, ty osobę do któréj się mówi, on osobę, o któréj się mówi. Ja nazywamy osobę piérwszą, ty osobę drugą, on osobę trzecią.

Osoba druga nazywa czynność lub stan tego lub tych, do którego lub do których zwraca się mówiący wprost ze swoimi słowami, np. piszesz, leżysz, piszecie, leżycie.