terminów gramatycznych online
czasownik atematyczny
Język: polski
- Budowa wyrazów: Łoś II/1925
- Koniugacja (Końcowki osobowe, System koniugacyjny...Aoryst. Imperfekt ... Strona bierna. Inne formy złożone): Łoś III/1927
- Nauka o odmianie wyrazów: Szob/1923
Cytaty
Typy tematów język prasłowiański odziedziczył po prajęzyku indoeuropejskim, gdzie wszystkie były podstawą t. zw. czasowników tematycznych, t. j. takich, których temat teraźniejszoczasowy był tworzony albo za pomocą przyrostka -o- : -e- albo za pomocą przyrostka, zakończonego samogłoską -o- : -e- (-no- : -ne-, -i̯o- : -i̯e-). Czasowniki o tak zbudowanym temacie teraźniejszoczasowym [...] przeciwstawiały się t. zw. czasownikom atematycznym, mającym tematy zbudowane inaczej.
§ 280. Pierwiastek jako pień ukazuje się 1) w formach czasu teraźniejszego tak zw. czasowników atematycznych: stp. jeśm < *jes-mь, dam < *dad-mь, wiem < *věd-mь, jem zam. *jam < *jad-mь.
W pierwotnej konjugacji praarjoeuropejskiej były dwa szeregi końcówek osobowych: jeden charakteryzował czasy główne, drugi czasy historyczne. Pierwszy z nich zawierał dwie końcówki dla 1 os. l. p.: -mi dla czasowników atematycznych, -o dla tematycznych.
Konjugacja V, do której pierwotnie należały atematyczne czasowniki z końcówką 1 os. l. p. -m < -mь: jeśm , dam, wiem, jem.