Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

pisownia

Język: polski
Definicja współczesna

Zbiór zasad i norm regulujących sposób zapisu słów danego języka za pomocą liter alfabetu lub innych symboli - skąd ten cytat? IS

Cytaty

Ortographia. Pisownia.

[…] Głoska z, zamienia się w wymawianiu tego drugiego wyrazu na s, mówimy francuski. Pisownia polska w takowym przypadku niekiedy literę zamienia; niekiedy ją zostawia; np. dech, tchu; kubek, kubka.

Pismo powinno być, ile możności, najwierniejszym obrazem mowy mowy. Pisownia jest to nauka, która do tego prowadzi.

Podział pisowni ten się być zdaje najprostszy i najjaśniejszy; uważać: 1) głoski czyli litery szczególne, ilorako się która pisze; 2) głoski złączone czyli zgłoski albo syllaby; 3) wyrazy całkowite jeden względem drugiego; 4) na koniec, przestanki po wyrazach.

Dlaczego pisownia nasza odmienną ma postać na dwojakie brzmienie jednéj samogłoski, kiedy innych podobnie nie odróżnia?

Od szesnastego wieku począwszy, gdy się pisownia polska podług pewnych prawideł ustalać poczęła, aż do wydania Grammatyki Kopczyńskiego, pisano powszechnie iść, dać, jeść i t. p.

PISOWNIA; czy wpływa na łagodzenie języka, 351; 432.

Wyrazy zatem: Składnia, Przenośnia, Pisownia, Głoskownia, przedstawiają nam swoją końcówką, zawieranie Uwag właściwych przedmiotowi.

Pisownia jest nauka podająca prawidła oddania na piśmie wyrazów ze wszystkiemi dźwiękami przyzwoitemi mowie ust dobrze wykształconych u osób dobrze znających swój język.

Poznanie mowy i pisowni ojczystej w całej rozciągłości jej niezmiernego bogactwa, rozwoju i ujednostajnienia, a to na podstawach chcąc oprzeć zasadniczo naukowych, czyli klasycznych, było i jest dotąd głównym przedmiotem obszernych badań i poszukiwań najgorliwszych naszych badaczów tak dawniejszych jako też tegoczesnych, do których liczby i ja zostałem wciągniętym.

Kopczyński wprowadził wyraz polski, od słowa pisać, „Pisownia", a grecki wyraz dla Greków zostawił.

Przez pisownię czyli ortografję rozumiemy z jednej strony sposób oznaczania wyrazów i form gramatycznych w piśmie, z drugiej zaś i naukę czyli teorję tych zasad, których w danym języku trzymamy się przy pisaniu.

Tak pojmowana pisownia czyli ortografja rożni się od grafiki, w której chodzi jedynie o sposoby oznaczania pojedyńczych brzmień czyli głosek za pomocą liter danego abecadła, ich połączeń i przyjętych znaków djakrytycznych (rozróżniających) […] Przeciwnie pytanie: jak pisać np. wyrazy: student, kredens ..., przez en czy ę, lub wyrazy: bronz, konsyljum ... przez on czy ą, należy do dziedziny pisowni.

Pisownia polska, a w mniejszym lub większym stopniu i pisownia każdego języka, daje się sprowadzić do trzech zasad: fonetycznej, etymologicznej i historycznej.

I. Pisownia (ortografja).

Uwaga. Podane niżej prawidła nie są wyczerpujące. Dokładne wskazówki, jak pisać należy, znajdą uczniowie w osobnej książeczce, poświęconej wyłącznie sprawom pisowni.

Język portugalski używany w Brazylji różni się od macierzystego we wymowie i pisowni, obecnie dopiero powoli ustalanej na własnych zasadach.