Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

pisownia

Język: polski
Definicja współczesna

Zbiór zasad i norm regulujących sposób zapisu słów danego języka za pomocą liter alfabetu lub innych symboli - skąd ten cytat? IS

Cytaty

Nazywam dla tego znakami pisownemi a nie pisarskiemi, że te znaki należą do pisowni, a nie do urzędu pisarskiego.

Pisownia je to nauka pisania pojedynczych wyrazów i myśli z nich złożonych, podług zwyczaju narodowego i Grammatyki.

Pisownia, Ortographia.

Ortographia. Pisownia.

Pisownia jest nauka podająca prawidła oddania na piśmie wyrazów ze wszystkiemi dźwiękami przyzwoitemi mowie ust dobrze wykształconych u osób dobrze znających swój język.

Jeżeli odniósłszy się do źródłosłowu lub odmian wyrazu, jeszcze dostatecznéj wskazówki pisowni nie mamy, trzeba się odnieść wtedy do wyrazów pokrewnych jemu.

Oprócz tego kursu mam zamiar wydać jeszcze dwa inne, t.j. składnią (kurs drugi), fonologiją, pisownią oraz o nieforemnych odmianach i szczegóły o odmianie słów (kurs trzeci) […].

Poznanie mowy i pisowni ojczystej w całej rozciągłości jej niezmiernego bogactwa, rozwoju i ujednostajnienia, a to na podstawach chcąc oprzeć zasadniczo naukowych, czyli klasycznych, było i jest dotąd głównym przedmiotem obszernych badań i poszukiwań najgorliwszych naszych badaczów tak dawniejszych jako też tegoczesnych, do których liczby i ja zostałem wciągniętym.

Kopczyński wprowadził wyraz polski, od słowa pisać, „Pisownia", a grecki wyraz dla Greków zostawił.

Przez pisownię czyli ortografję rozumiemy z jednej strony sposób oznaczania wyrazów i form gramatycznych w piśmie, z drugiej zaś i naukę czyli teorję tych zasad, których w danym języku trzymamy się przy pisaniu.

Tak pojmowana pisownia czyli ortografja rożni się od grafiki, w której chodzi jedynie o sposoby oznaczania pojedyńczych brzmień czyli głosek za pomocą liter danego abecadła, ich połączeń i przyjętych znaków djakrytycznych (rozróżniających) […] Przeciwnie pytanie: jak pisać np. wyrazy: student, kredens ..., przez en czy ę, lub wyrazy: bronz, konsyljum ... przez on czy ą, należy do dziedziny pisowni.

Pisownia polska, a w mniejszym lub większym stopniu i pisownia każdego języka, daje się sprowadzić do trzech zasad: fonetycznej, etymologicznej i historycznej.

Pisownia (ortografja) polega na trzech następujących zasadach: 1. zasada fonetyczna (pisanie wyrazów tak, jak je słyszymy w wymowie osoby wykształconej). 2. zasada etymologiczna (pisanie wyrazów sprzeczne z wymawianiem, lecz zgodne z ich pochodzeniem). 3. Zasada historyczna (oparta na zachowaniu pisowni dawnej, uświęconej zwyczajem i głęboko wkorzenionej, pomimo, że może ona być pozbawioną racjonalnej podstawy). Niniejsza książeczka uwzględnia te wszystkie trzy zasady (bez podziału), a nadto wkracza gdzieniegdzie w zakres gramatyki.