Historical dictionary
of grammatical terms online

deklinacja

Language: polski
Etymology: łac. dēclīnātiō 'odwrócenie, zgięcie; odmiana (w gramatyce)'
EJO 1999, 109 Contemporary definition

Deklinacja. Odmiana leksemów odmiennych przez przypadki, czyli mające różne formy wyrazowe narzucane przez element kontekstu, najczęściej przez czasownik lub przyimek.

Quotations

Deklinácya Artykułu.

Du Nom. & de ses déclinaisons. O Imieniu. i deklinácyách jego.

On appelle communement cette inflexion Déclinaison.

[...]

Deklinacja jest nachylanie czyli infleksja imion.

On appelle Déclinaison l'inflexion des Noms, ou differente terminaison des Câs.

[...]

Deklinacja jest to inflexja Imion, albo nachylenie terminacji kazusów.

Barbaryzmy Polskie [...] Popełniają się zaś: [...] 2. Nie zachowaniem Generis, a zatym Deklinacyi.

Deklinacyją czyli spadkowaniem istotników nazywamy jednostajność odmiany w wielkiéj ich liczbie. W języku polskim, ze względu na trzy rodzaje istotników trzyformy (skłonienia): piérwsza dla istotników rodzaju męzkiego, druga dla żeńskiego, a trzecia dla nijakiego.

Ten sam rzeczownik, przymiotnik, zaimek rzeczowny i przymiotny, liczebnik główny, zbiorowy, porządkowy, przymiotny, wielokrotny, iloraki i mnożny oraz imiesłów przymiotnikowy mogą wystąpić w siedmiu rozmaitych przypadkach liczby pojedynczej i tyluż przypadkach liczby mnogiej, czyli odmieniają się przez przypadki. Tę odmianę przez przypadki nazywamy deklinacją.