Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

urabiać

Hasło w cytatach: się urabiać, urabiać się
Język: polski

Cytaty

W ten sposób urabiamy nasamprzód całą stronę bierną. Składamy imiesłów bierny czasu przeszłego na ty, ta, te, lub ny, na, ne, ze słowem być, i tak otrzymujemy wszystkie niemal czasy, jakie posiadamy po stronie czynnej.

Reszta form urabiała się przyrostkiem -ijans +ja.

Poprzednio było tu końcówką wzorca pierwszego y, a drugiego i, t. j. urabiały się w tej deklinacji tylko takie formy, jak (z) anioły, charty.

Te przysłówki, które się urabiają od przymiotników, stopniują się tak samo jak i przymiotniki.

Przy podziale spółgłosek, z kilku wychodzimy względów: to patrzymy na „narzędzia mowne” przy pomocy których urabiają się spółgłoski; to na trwałość ich brzmienia, to na siłę dźwięku czyli natężenie, wreszcie na twardszy lub delikatniejszy sposób wymawiania.

W gwarach poludniowo-śląskich za pomocą przyrostka -ę(t) urabiają się nazwiska małych dziewcząt, np. Lipię (ojciec: Lipa).

Imiesłów bierny czasu teraźniejszego. § 76. Kończył się na -my i od najdawniejszych czasów był na wymarciu. W zabytkach zachowały się tylko nieliczne jego okazy: rzekomy, rodzimy, wiadomy, znamy, po większej części i dziś zachowane ale w roli przymiotników, gdyż nie od każdego czasownika je urabiamy.