terminów gramatycznych online
odcień o znaczeniu
Język: polski
- Część trzecia. Rzecz o słowach: Such/1849
- Etymologia (Słoworód): Mał/1879
- Główne przepisy: Łoś/1918
- Koniugacja: ŁośFl/1923
- Składnia: Kurh/1852
- Znaczenie i życie wyrazów: Łoś II/1925
Cytaty
Rzeczowniki tych odcieni nazywają się zmniejszałe (diminutiva). [...] Ten odcień w sławiańskich dyalektach więcéj używany niż w polskim
Każde lico Czasownika odbija się na dwoistym tle (typus) w różnych odcieniach.
Jak w odmianie koniugacyi są nazwy na różne względy (sposoby, czasy itd.), tak téż w odmianie Czasowników powinny być nazwy na różne odcienia głównego pomysłu.
Przyimki w skład słów złożonych wchodzące, oprócz pierwotnego swojego znaczenia, mogą jeszcze wyrażać dokonanie czyli uskutecznienie działania, w słowie zawartego. [...] Mogą także, w połączeniu ze słowami, przybierać nowy odcień znaczenia, które jednak jest podrzędne i z głównego biorące początek.
Jeszcze więcej stanowcza różnica pomiędzy nimi [końcówką i przyrostkiem] daje się widzieć w posługach, jakie w słowotwórstwie oddają, a więc t. zw. funkcyjna różnica, oparta na wewnętrzném znaczeniu. Mianowicie: przyrostek nadaje wyrazowi pewien, we wszystkich jego formach stale zostający, że tak powiem merytoryczny i materyalny odcień znaczenia, różniący go raz na zawsze od wszystkich innych należnych do téj saméj rodziny a współrzędnych (jednolinijnych) wyrazów.
Przeczenie nie pisze się razem w połączeniu z zaimkami (niektóry) [...] przyczem zachodzą odcienie np. tego mi nie dość, niedość pilny.
Desiderativa. § 101. Bezokolicznik z czasownikiem w formie osobowej: imieć, mieć wyraża konieczność lub pożądanie wykonania czynności: mamy się grzechów wiarować Gn. Niekiedy jest tu nieco inny odcień znaczenia: wyraża się przez ten zwrot zamiar, oczekiwanie: co się ma przygodzie temu dziecięciu [...].
Wyrazy abstrakcyjne mają mnóstwo odcieni znaczeń, na co w mowie codziennej mało zwracamy uwagi, choć i tu często wielkie szkody z tej przyczyny ponosimy.