of grammatical terms online
głosownia
Głosownia. 1. W znaczeniu węższym synonim fonetyki. 2. W znaczeniu szerszym obejmuje zarówno fonetykę, jak i fonologię.
Quotations
Prawidła fonetyczne, dla mowy ustnéj wyłączne, które nazwać można Głosownią, stoją więc na czele (…).
Głosownia .... Część gramatyki, zawierająca prawidła pod względem brzmienia wyrazów.
[List współplemieńca do jednego badacza polskiego] Winszuje ów professor Polakom, że myslą poprawić swoją pisownię, z wstępem do listu takowym.
Čas učy nas dosviadčnia i umienia, jak popravnie čytać i pisać povinnismy podług zasady podanej przez najbieglejšych gramatykov všech języków słaviańskich, juž vysvieconej glosovni v našem 19 stoleciu.
Malinowski Fr. Kdz [Franciszek] powiada: "Trzeba bowiem wiedzieć, że ze wszystkich dziś żyjących języków pobratymczych, sam tylko nasz język polski poszczycić się może wszechsławiańską fonetyką (głosownią)".
Wiekowa praca wyrobiła u nas zamianę klasycznego t, y, ae, oe, c, t, q, v, x i t. d. w wiadomych razach na y, i, e, k, c, kw, w, ks i t. d., przyjąwszy za zasadę używanie złacińszczonej postaci imion greckich i wschodnich i opierając się słusznie na głosowni języka naszego.
Jest to zaszczytne świadectwo historyczne, że zżyliśmy się ze starożytnością jeszcze w tych czasach, kiedy język nasz nie mógł znieść brzmienia obcego i przyswajał je sobie według zasad swojej głosowni.
GŁOSOWNIA § 4. Zadanie głosowni języka polskiego polega na przedstawieniu wszystkich dźwięków tego języka, natury każdego z nich, oraz przemian, jakim one uległy w ciągu życia języka.
Ten zasób form deklinacyjnych, w ciągu szeregu stuleci samoistnego życia języka polskiego podlegał różnym zmianom, stosownie do zasad jego głosowni i pod wpływem analogji czyli upodobnienia form jednych do drugich.
Pomieszano więc dwa zupełnie różne zjawiska głosowe, nie wniknąwszy w różnicę warunków zmian: spółgłoska g zmieniła się w naszej głosowni na dz przed samogłoskami miękkiemi e lub i i miało to miejsce w zakresie deklinacji.
Dla lepszego zrozumienia ustępu o głosowni i wymawianiu, zwracamy uwagę na następujące litery:
é (e pochylone) w polskim tekście podającym wymowę ma oznaczać dźwięk pośredni między e a y, podobnie jak é w słowie chléb, sér.
Najmniejszą jednostką, elementem mowy jest głoska. Nauka o powstawaniu głosek, ich połączeniach i zmianach nazywa się głosownią.