terminów gramatycznych online
postać czynności
Język: polski
- Znaczenie i życie wyrazów: Łoś II/1925
Zob. rodzaj czynności
Cytaty
Otóż stronę, tryb, czas i osobę nazywamy zasadniczemi funkcjami czasownika; do nich nie należy liczba, gdyż jest ona właściwie funkcją podmiotu (a więc imienia) zawartego w formie osobowej czasownika, natomiast do funkcyj zasadniczych czasownikowych w językach słowiańskich należy jeszcze jedna, wytworzona w okresie prasłowiańskim, mianowicie to, co nazywamy aspektem, a co towarzyszy też nieraz zmianie znaczenia pod wpływem prefiksu, tworząc tak zw. postać.
„Forma złożona, [cytat za Agrell Sigurd „Aspektänderung und Aktionsartbildung beim polnischen Zeitworte" (Lunds Universitets årsskrift. N. F. Afd. 1. Bd. 4. Nr. 2; wyd. pol. „Przedrostki postaciowe czasowników polskich", MPKJ. VIII, 1928, s. 1-112] wyraża także, jak rozwijała się czynność (lub stan); przedrostek nie tylko sprowadza zmianę w aspekcie (rodzaju) treści czasownikowej, lecz zarazem zaznacza także pewien charakter, pewną postać (= niem. Aktionsart) czynności lub stanu. Tak np. zakończyć w przeciwieństwie do skończyć stanowi coś więcej, jak formę perfektywną czasownika kończyć."
§ 374. Różnica między „aspektem" a „postacią" jest zasadnicza choćby z tego względu, że ze zmianą „aspektu" nie zmienia się znaczenie czasownika, gdy tymczasem przedrostek, tworzący pewną „postać", ma własne znaczenie, posiada funkcję syntaktyczną przysłówka, i przez to samo, wzbogacając treść czasownika, ogranicza jego zakres.