terminów gramatycznych online
postać o czasowniku, rodzaj czynności
Język: polski
- Części mowy odmienne: Malecz/1882
- Fleksja czyli nauka o odmianach: Kr/1897
- Nauka o wyrazie: Kl/1939
- Słowniczek: Gaert/1927
- Słownik, tom VI (P-Prę): Dor/1958–1969
- Znaczenie i życie wyrazów: Łoś II/1925
- Словопроизведенiе [Źródłosłów]: Grub/1891
Cytaty
Trzy ostatnie słowa t. j. dokonane, niedokonane, częstotliwe, mianowane są przez niektórych gramatyków postaciami słowa, jako to: postać dokonana, postać niedokonana, postać częstotliwa.
Принадлежности глаголов, служащия к их изменению, суть: наклоненiе tryb, время czas, видъ postać, число liczba, лицо osoba, родъ rodzaj, причастие imiesłów odmienny, деепричастие imiesłów nieodmienny.
§ 255. Postaci słów. Czynność, jaką słowa wyrażają, może być albo niedokonaną czyli do końca niedoprowadzoną, albo też dokonaną; podług tego i słowa mają postać niedokonaną, jak np. czytać, nieść, robić, szukać, cierpieć...; lub też postać dokonaną, jak: przeczytać, zanieść, przynieść, zrobić.
Otóż stronę, tryb, czas i osobę nazywamy zasadniczemi funkcjami czasownika; do nich nie należy liczba, gdyż jest ona właściwie funkcją podmiotu (a więc imienia) zawartego w formie osobowej czasownika, natomiast do funkcyj zasadniczych czasownikowych w językach słowiańskich należy jeszcze jedna, wytworzona w okresie prasłowiańskim, mianowicie to, co nazywamy aspektem, a co towarzyszy też nieraz zmianie znaczenia pod wpływem prefiksu, tworząc tak zw. postać.
Postać, p. czasowniki I.
Przeciwstawienie: pisać - napisać, przepisywać - przepisać, czytać, przeczytać [...] pokazuje nam dwie postaci czasownika: niedokonaną i dokonaną.
I postać [...] 5. jęz. «kategoria gramatyczna określająca dokonany lub niedokonany charakter czasownika (termin poniechany na rzecz terminu rodzaj)»: W języku prasłowiańskim wytworzyły się [...] dwie odmiany znaczeniowe czasownika, zwane dziś postaciami (...): dokonana i niedokonana. SŁOŃ. Hist. 44.