Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

głoska dźwięk mowy

Język: polski
EJP 1991, 97 Definicja współczesna

Głoska jest najmniejszym elementem dźwiękowej formy wypowiedzi, charakteryzującym się stałym zespołem fonetycznych cech artykulacyjnych i akustycznych.

Cytaty

[Przymiotniki] kończące się na e dobiérają głoskę r w stopniu wyższym, inné zgłoskę er.

Myśli składają się z wyrazów, wyrazy z zgłosek czyli syllab, syllaby z głosek, t.j. postaci do malowania wyrazów używanych, pospolicie literami zwanych.

Litery od znaczenia głosu nazwane głoskami, jak są w pisaniu rozmaite, tak rozmaicie brzmieć muszą i pojedyńcze w abecadle i złożone w słowach.

Cechą rodzaju imion nieodmiennych jest domyślnia. Imiona tedy głosek, i wszystkie wyrazy za imię czyli nazwisko wzięte, są rodzaju nijakiego, przez domyślanie się wyrazu tegoż rodzaju, imię, nazwisko, słowo. I tak mówimy e ściśnione, i długie, moje widzi mi się.

Aby wyrazy po sobie idące nie zaczynały się jednakowo, ani następujący, aby się nie zaczynał od tej głoski, na jaką się kończył poprzedni np. on się ściganiem mojej osoby zajął, Jan jadł jabłka jadowite, on był łagodny.

[Józef Mroziński] Jeżeli w gram. języka naszego ogrom wyjątków i podziałów przy każdem niemal prawidłe przeraża najgorliwszego nawet miłośnika ojczystej mowy, a cudzoziemcowi trudność jęz. pol. zdaje się być nad siły ludzkie, pochodzi to po wielkiej części stąd, że żaden gramatyk nie śledził natury polskich głosek.

[Wojciech Szwejkowski] "Głoska z powiada: u nas gra rolę główną i podrzędną, raz występuje na scenę za siebie, dwa razy za swoje dzieci, z, ż, ź trzy razy włączona do d-d-ż-d-ź; raz za r miętsze, dwa razy za s i c mocniej syczące (s-z c-z), a wcale dla siebie obce".

Głoska. Głoski dźwięczne i bezdźwięczne.